Aug 1, 2021 – Oct 27, 2022 (N.H.)
-Thật xa trong núi thẳm, những con chim nằm nghỉ.
Thầm lặng, những chiếc lá rơi.
Cô đơn trong gió thu,
Quấn một mảnh cà sa,
Đứng yên, một bóng người.
-Một mảnh cà sa một bình bát
Là tất cả những gì tôi có trong thế gian này
Gượng dậy để đốt một nén hương và ngồi xuống thiền định
Suốt đêm, mưa nhẹ rơi trong bóng đen ngoài cửa sổ
Những năm tháng dài lang thang và cực khổ cũng đã qua rồi.
-Đôi khi ta ngồi lặng lẽ,
Lắng nghe tiếng lá rơi.
Thật sự bình an đời sống một vị sư,
Chuyện đời, cắt lìa tất cả
Mà sao ta nước mắt rơi?
(Ryōkan)
Mai gởi ba bài thơ trên của Ryōkan đã lâu, hình như đã hơn mười năm trước và nói đó là ba bài thơ Mai thương nhất.
Từ đó đưa tôi vào thế giới của Ryokan và cùng lúc cho tôi hé nhìn vào thế giới lặng lẽ của Mai qua khe cửa của Khung Cửa Hẹp.
Thoạt tiên tôi nghĩ thế giới đó phải buồn lắm khi Mai sống trên những Haiku của ông và ám ảnh bởi những gì Mai đọc về cuộc đời kỳ lạ của vị thiền sư này. Nhưng tôi lầm, dần dần tôi mới hiểu ra nỗi buồn đó là niềm hạnh phúc, là sự bình yên Mai gìn giữ như những gì quí báu nhất.
Từ sự im lặng trong cuộc sống, có những tâm hồn cô quạnh đang tìm về im lặng của nội tâm, nơi ấy hiện hữu một sự tĩnh thức vô tận của Bát Nhã.
Và từ thế giới lặng lẽ của Mai, tôi mới thấm thía câu viết của Oscar Wilde trong De Profundis: You came to me to learn the Pleasure of Art. Perhaps I am chosen to teach you something much more wonderful, the meaning of Sorrow and its beauty.
N.H.
1 août 2021 – 27 octobre 2022
(Gởi Mai, một lần nữa cho sự im lặng quá lâu)
Beethoven’s Silence
Ernesto Cortázar
Photography: Tống Mai
Video: Nguyên Huệ
www.youtube.com/watch?v=34k_og5szp0
Merci bạn tôi trois fois, mille fois, mille mille fois video clip của bản nhạc này!
Beethoven ngừng lại rất nhiều trong trong nhạc của ông, những ghost notes càng lúc càng kéo dài trong những bản tứ tấu vào cuối đời của ông trước khi ông chìm hẳn vào im lặng.
Cortazar đã diễn tả sự im lặng của Beethoven đẹp quá. Ô mon Dieu! ở phút 0:50, phút 2:06 trong video làm ứa nước mắt!
Bản nhạc của Cortazar làm em nhớ đến bài thơ này của Derek Walcott.
Kết thúc
Mọi thứ không hề nổ tung,
chúng chỉ mờ dần, rồi chìm vào quên lãng,
như ánh mặt trời trên da thịt thanh xuân,
như bọt biển tan nhanh vào cát trắng,
ngay cả ánh chớp của tình yêu trong sáng
không lụi tàn bằng tiếng sấm vang lên.
tình sẽ chết cùng với âm thanh
của những cánh hoa tan dần như xác thịt
đẫm mồ hôi từ những viên đá bọt,
tất cả đã cùng nhào nặn nên
và sự im lặng bao quanh đầu Beethoven
sẽ là những gì còn sót lại.
Bài thơ hay quá, lần đầu tiên chị biết. Chị thật phục Pháp Hoan.
Lặng. Yên.
Có người biệt tăm khá lâu nên chị rất vui khi gặp lại
Mỗi lần dịch Ryokan là mỗi lần em nhớ đến chị, chị Tống Mai. Gute Nacht chị.
”Thế gian này buồn đau
nếu như tôi hiểu rõ
ngay từ buổi ban đầu
tôi đã làm cây cỏ
trong một miền núi sâu!”
Cuộc đời của ông buồn và đẹp quá phải không, cũng như cuộc đời buồn và đẹp của van Gogh.
Những cuộc đời đáng sống.
Gute Nacht em tôi.
Gute Nacht chị
http://www.youtube.com/watch?v=ypMW4iPzlmM
Cám ơn Pháp Hoan cho chị nghe lại bản nhạc ru cả trẻ thơ lẫn người lớn này.
Chị nhớ cách đây 7 năm trong một khóa thiền của thầy Nhất Hạnh ở sở làm của chị, vào buổi trưa sau khi ăn trưa, ni sư Chân Không hát bài này cho cả một hội trường nhân viên WB, giọng sư cao trong trẻo dễ thương, chị nhìn quanh thấy mọi người ngồi im lặng thành kính trước một ni sư nhỏ nhắn người Việt mà không khỏi vui trong lòng.
Thuơng quá chị ơi!
Hà cũng nghĩ như N.H. (nhưng không dám viết ra) về nỗi buồn luôn luôn xuất hiện trong những bài viết của Mai “nỗi buồn đó là niềm hạnh phúc, là sự bình yên Mai gìn giữ như những gì quí báu nhất.” Không dám nói ra vì tự thấy mình không biết nhiều về Mai, không đủ thân, đọc không đủ lâu để nhận xét, và đó cũng là một paradox người ta thường thấy trong Thiền khi nói rằng nỗi buồn là hạnh phúc. Hà nghĩ chỉ có người có tâm hồn thơ thật sâu sắc, hiểu Mai rất đậm đà, mới có thể nói ra như thế. Ngay cả nỗi buồn này cũng không là nỗi buồn thế tục thì nó mới có thể vừa yên tĩnh, vừa hạnh phúc.
Hà ơi, sự không “đủ thân” nuôi lâu dài tình bạn. Mai nghĩ thế. Mai suy nghĩ những gì Hà viết và bỗng nhiên thấy thương mến.
Cám ơn chị TMai đã cho mình một buổi sáng tuyệt vời.
Dậy tử 5 AM, ngoài trời đang mưa, nằm trong chăn ấm, đọc bài của chị, nghe nhạc Beethoven với tiếng đàn piano bất hủ của những thần tài tí hon kèm theo collections hình minimalist của chị và hình của Model TMai. Những bài hát như Les feuilles mortes cúa Jaques Prevert mà mình yêu thích đã đưa mình về quá khứ êm đẹp củạ tuồi học trò xa xưa, quên hết những buồn phiền của cuộc sống quá buồn và phức tạp của hiện tại .
Merci chị QMai!
Dearest Mai, this is so beautiful. ❤️ You speak, better… you sing, to my soul. How are you, my friend? 😘
Thank you dearest Susanna!
I’m doing well. I just need to learn how to be completely “free within my four walls” too. That line in your poem is lingering in my mind and becomes so dear to me as you are so dear to me.
Big hugs
Mai
Mai ơi có con ngựa quẹp vó với vết thù còn nguyên trên lưng.
Chị lại nghĩ đến: “Ngựa hồng đã mỏi vó….”
Con ngựa nhỏ chị gặp ở Assateague Island tháng trước, bỗng nhiên đang đi với đàn thì tách ra nằm xuống có vẻ mệt và yếu.
Em thì lại nghĩ:
“Ngựa buông vó người đi chùng chân đã bao lần, nửa đêm đó lời ca dạ lan như ngại ngùng.”
Có điều gì nao nao trong câu hát này.
“Ngựa buông vó” cũng giống như câu “Không còn nhớ không còn thương ta nằm yên chết bên đường”.
Dis, quand reviendras-tu?
“A voice so beautiful it was almost lonely, calling out as if to someone who could not hear, on ship far away.”
Dis, quand reviendras-tu?
Tất cả đang đợi Mai.
Nghe lại bản đàn thấy thấm quá. Còn tấm ảnh ngọn nến lung linh chiếu sáng nét chữ màu xưa cổ, đẹp vô cùng.
Cám ơn chị Hải Hà. Bản nhạc đã làm cho những hình ảnh của Mai càng sâu thêm.
Et moi je chante:
youtube.com/watch?v=tekbOSMSeVo
Je vois un train venir sur un nuage d’autrefois
Je vois une main tenir des fleurs mais elle n’a pas de doigts
Je vois un chien mourir d’avoir voulu suivre mes pas
Je vois l’hiver sourire aux années bleues de l’au-delà
J’entends tomber la pluie dans le jardin des magiciens
J’entends des symphonies jouées par mille musiciens
J’entends un oiseau gris hurler au vent dans le lointain
J’entends pleurer la vie dans ma mémoire sans lendemain
Je vois couler des villes au milieu d’océans cachés
Je vois des yeux qui brillent au silence des grands rochers
Je vois un jeu de quilles que je ne peux pas faire tomber
Je vois une petite fille ensevelie au miroir des années
J’entends un vieux tambour sonner la charge des statues
J’entends un cri d’amour que je n’ai jamais reconnu
J’entends les derniers jours frapper à mort ma tête nue
J’entends un troubadour chanter le temps qui ne reviendra plus
Et moi je chante, je chante, je chante
Je ne sais faire que ça , je chante
De tout mon désespoir je chante, je suis heureux
Je chante, je chante, je chante
Với tất cả sự tuyệt vọng của mình, tôi hát, và tôi thấy hạnh phúc
và tôi hát, tôi hát, tôi hát….
With all my despair I sing, I am happy
I sing, I sing, I sing
youtube.com/watch?v=Qgn0ksmue_4