“Ta ru em, lớn lên em đừng tìm mẹ phía cơn mưa” – Tống Mai

Jan 22, 2025 (TM)

Ta ru em,
Lớn lên em đừng tìm mẹ
Phía cơn mưa.

“Cho đến bây giờ, sự bí ẩn của khổ thơ này vẫn còn nguyên. Không ai giải thích được tại sao em lại đi tìm mẹ phía cơn mưa. Không giải thích được, chỉ biết câu thơ làm ta nao lòng. Ta lập tức hình dung một buổi chiều trên cánh đồng mênh mông, cả một phía trời cơn mưa đen ngòm, có một “con bê” hay một “thằng bé, con bé” lủi thủi đi tìm mẹ, mà không biết tìm đâu! Tất cả chúng ta, ai mà chẳng có một “con bê”, một “đứa bé” như thế ở sâu thẳm trong lòng.” (Hoàng Hưng – Hoàng Cầm – “Về Với Ta”)

Còn tôi, mãi cho đến bây giờ, những câu thơ của Hoàng Cầm vẫn là một nỗi tơi tả trong hồn mỗi khi sương rơi hay tuyết phủ. Em đừng tìm mẹ phía cơn mưa,  em đừng tìm mẹ sau sương sa tuyết lạnh, những gì đằng sau đó là vô định một lối tuyệt mù. Mẹ bỏ tôi đi đường xa vạn dặm, mẹ bỏ con đi đường xa hoạn nạn, gối lệch chăn mòn, mẹ bỏ con đi. Bao nhiêu giấc mộng lòng vạc bay xa, mẹ bỏ… con …đi, mẹ bỏ con đi.

Đã xa lắm rồi ngày mẹ bỏ tôi đi, nhưng đến bây giờ, nhắm mắt, tôi vẫn còn nghe cơn nức nở thác lũ của mình trên đường bay về lại nhà sau tang lễ của mẹ.
Khi quan tài vừa hạ xuống huyệt thì tôi vội vã ra phi trường cho kịp chuyến bay. Lòng tôi trống trải, như cái máy tôi làm thủ tục và chỉ kịp chạy đến cổng máy bay khi loa gọi tên mình, người hành khách cuối cùng lên máy bay trước khi cổng đóng. Tôi tìm chỗ ngồi, yên lặng nhìn ra cửa sổ, không một ý nghĩ, cảm giác tê liệt tôi thường có mỗi khi đứng trước tai biến. Tôi bị kéo vào một cõi rất xa, xa hẳn thế giới này, một cõi hoang tàn khô nước mắt. Nhưng khi máy bay cất cánh rời California thì đột nhiên cơn nức nở ào đến, nó như thác lũ cuốn tôi rung chuyển cả người không tài nào ngừng được. Kinh khủng quá, chưa bao giờ tôi khóc đến không kềm chế được như vậy. Người đàn bà ngồi bên cạnh đưa cho tôi một khăn giấy, tôi mở miệng định nói với bà thì bà suỵt “You don’t have to tell me anything.” Tôi cám ơn rồi vừa nức nở vừa bịt tay vào miệng để tiếng khóc không thoát ra ngoài.

Nhiều năm sau đó, tôi vẫn không nguôi rằng tôi mất mẹ. Hình bóng mẹ luẩn quẩn quanh nhà tôi; và nhiều năm sau nữa, tôi vẫn có cảm tưởng mẹ còn bên cạnh, mỗi đêm vẫn vào phòng tôi để xem tôi đã ngủ chưa. Bàn tay mẹ chạm vào tôi trong đêm tối như một lời hát ru. Mẹ mất khi tôi đang ở rất xa, ngàn dặm mẹ ra đi đột ngột không một ai chung quanh những giờ cuối cùng của đời mình ám ảnh tôi mãi đến bây giờ.  Đêm nay,  ngoai kia, tuyết vẫn còn phủ trắng vườn sau, những thảm lá thu vẫn còn ẩn dưới màu trắng tinh bạch, đó là những chiếc lá đã ru mẹ ngủ. Mẹ ru cho con ngủ yên suốt đời, ru con ngủ trên mây, ru con đến những khu vườn, nhưng đến khi mẹ ngủ thì chỉ có mưa nhỏ ngoài đêm.

Lời mẹ ru con đến những khu vườn
… Một đời ru con
Nên mắt ưu phiền
Con ngủ giấc hiền
Mưa nhỏ ngoài đêm.
Đời mẹ ru con mây kia cũng buồn
Nên mây xa đường trần
Con ngủ giấc hồng
Cho mẹ tròn lưng.
Rồi một mai con đã lớn khôn
Rồi con thôi thơ ấu
Mẹ rời thật mau
Mẹ rời chiêm bao.
Lời mẹ ru con bao lâu mỏi mòn
Bây giờ mẹ nằm
Lá đổ ngoài sân.

Tôi không nhìn được mặt mẹ khi mẹ mất, xa lắm cả ngàn dặm đông tây, khi nhìn được thì mẹ đã thành một khối băng lạnh.

Mẹ tôi khi xưa hát Giọt Mưa Thu ru con.

Tôi lớn lên theo những giọt mưa thánh thót ngoài hiên ở trong bài khi trời u buồn và mây ngừng trôi, khi gió thoảng mơ hồ ai khóc ai than hờ!

Mẹ tôi hát ru những lời u hoài đó mỗi tối. Sau này lớn lên tôi mới biết đời của bà thật buồn và gian nan, ba tôi đi làm xa những hơn mười năm để mẹ một mình tảo tần cho đàn con học nên người, gánh gia đình nặng trên đôi vai gầy. Nhưng mẹ tôi kiên cường, sống độc lập không dưới sự che chở hay chế ngự của bất cứ ai. Nhìn dáng dấp quí phái nhỏ nhắn từ tốn, khuôn mặt nghiêm buồn và nhân hậu của bà, không ai ngờ được bên trong là cả một sự can trường ngẩng mặt cất cao, một ý chí cương nghị đã giúp mẹ lùa đàn con mình vào an toàn, vượt qua những biến cố chiến tranh. Tôi chỉ mơ hồ nỗi niềm của mẹ đằng sau nỗi lặng lẽ đó mỗi khi bà hát Giọt Mưa Thu, nghe như tiếng cuốc kêu buồn trong tim.  Bài hát áo não quá, thảo nào nó còn có tên là Vạn Cổ Sầu.

Sau này khi tóc mẹ đã bạc trắng, tôi hay ngồi bên cạnh nghe mẹ hát và ngâm thơ, tuổi đã ngoài tám mươi mà mẹ vẫn còn nhớ vanh vách lời.  Ôi, tình thương yêu vô vàn bắt đầu từ đó khi mẹ nương vào con tựa tuổi già tàn lụi.

Ngày xưa mất mẹ, cả một nỗi cô quạnh ập xuống đời mình, hôm nay nhìn những chiếc lá vàng trong vườn ẩn dưới lớp tuyết trắng, tôi ứa nước mắt nhớ mẹ ru con ngủ trên mây nhưng khi mẹ ngủ thì chỉ có lá ngoài sân ru mẹ ngủ.

Đêm đã khuya, tiếng mẹ tôi vẫn ở đâu đó quanh tôi.
Ngủ đi con.

Tống Mai
Virginia, Jan 22, 2025

 

Ta ru em

Lớn lên em đừng tìm mẹ

Phía cơn mưa

The road is long

The sky is too vast
The wandering heart is homeless at last
(What happens to the heart)

 

TUYẾT TRẮNG

Trong bông tuyết đang rơi
Có ba nghìn thế giới
Trong ba nghìn thế giới
Có bông tuyết đang rơi.
(Ryokan – Pháp Hoan dịch)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NGỌN ĐỒI NHỊ NGUYÊN

Tôi đã chứng kiến hai cây sồi lớn lên vươn cành mỗi năm khi tuyết phủ

 

 

 

 

29 thoughts on ““Ta ru em, lớn lên em đừng tìm mẹ phía cơn mưa” – Tống Mai

  1. Mẹ bỏ con đi đường xa vạn dặm.
    Trong ta ai cũng có một nỗi niềm về mẹ. Chị đã khơi lại nỗi niềm đó với bài viết hết sức cảm động em đọc như đọc chính tâm cang của mình.
    Hình ảnh quá đẹp chị Mai ơi.

    1. Sương mù cuối năm lúc tháng 12 và trận tuyết ở DC tuần trước đã để lại những khung cánh tuyệt vời. Chị chỉ gồng mình ráng chịu lạnh một chút thôi để ra chụp những nơi chị vẫn đến khi tuyết đang rơi lấp hết những gì mình không muốn thấy.
      DC is blessed with four seasons of spring, summer, fall and winter.

  2. Những ký ức của Hoàng Cầm trước mắt tôi giờ đây chỉ còn là một làn khói mỏng trên mái nhà xa xa trên nền trời xám trong tuyết lạnh và cành khô trơ lá.
    Bài viết đầy cảm xúc của Mai làm thổn thức lòng người và chút cay nơi khóe mắt.
    Cầu cho tất cả được An Bình trong Nhân Ái.
    Cầu cho Nhân Sinh trọn kiếp không nuối tiếc.
    Cám ơn Mai những tuyệt vời đã chia xẻ.

    1. Mai gởi một khổ thơ tâm đắc trong “Cúi lạy mẹ con trở về Kinh Bắc” của Hoàng Cầm:

      Về Với Ta
      Ta con bê vàng lạc dáng chiều xanh
      Đi mãi tìm sim chẳng chín
      Ta lên đồi thông nằm miếu Hai Cô
      Gặm cỏ mưa phùn
      Dóng dả gọi về đồng sương
      Đôi ba người lận đận
      Đêm nay mẹ chẳng về chuồng

      Ta con chim cu
      Về gù dặng tre
      Đưa nắng ấu thơ
      Về sân đất trắng
      Đưa mây lành những phương trời lạ
      Về tụ nóc cây rơm
      Ta ru em
      Lớn lên em đừng tìm mẹ
      Phía cơn mưa

      Ta con phù du ao trời chật chội
      Đứng cánh bèo đo gió lặng tìm sao
      Uống nước mắt con vành khuyên nhớ tổ
      Vừa rụng chiều nay
      Dềnh mặt nước hương sen
      Ta soi
      Chỉ còn ta đạp lùi tinh tú
      Ngủ say rồi
      Đôi cá đòng đong

  3. Tuyệt vời quá chị ạ! Những bức ảnh để chia tay mùa đông.
    Hẹn lâu nay nhưng hôm nay tranh mới in xong, vài ngày tới PH sẽ gửi 2 album tranh thơ qua tặng chị mừng năm mới.

    1. Cám ơn em tôi!
      Chị đang chờ điềm lành đó đến. Dù chưa hinh dung được những bức tranh thơ sẽ như thế nào, nhưng chị đã dành một bức tường danh dự trong phòng sách của mình cho những bức tranh đó.

      Chị ấm lòng nhìn người em nhỏ ngày nào hóa thân thành một nhà thơ lỗi lạc mà ảnh hưởng ngày càng lan rộng. Pháp Hoan đã đi ngàn dặm rất xa trên con đường thơ văn của mình.

    2. Chị đang đợi cúng giao thừa, hơn một tiếng nữa là sẽ nghe được tiếng chuông đại Hồng chị mang theo trong lòng mấy chục năm nay. Hồi xưa đêm u tịch những ngôi chùa chung quanh nhà chị ở Huế cùng gióng lên vang rền một góc trời làm lòng mình bừng lên một tình thương bao la. Bây giờ chị chỉ ước được nghe lại tiếng đại Hồng đó với bất cứ giá nào.
      Chị chúc tất cả bình yên và thương nhau.

    1. Bài thơ Mạ viết xuống trên hồi xưa mà mình không biết của ai bây giờ chị mới tìm ra được của Thế Lữ làm tặng Xuân Diệu một đêm trăng trên sông Hương. Bài thơ hay quá, mới biết tâm hồn lãng mạn của Mạ:

      Lòng ta hỡi! Thôi đừng lên tiếng nữa!
      Lặng mà nghe đờn nẩy khúc sầu thương.
      Ngón tay rung, rung động cả đêm sương.
      Khiến trăng nước đắm mơ hồ ly biệt,
      Khiến trong gió ngưng đọng niềm thống thiết
      Của bao nhiêu người đẹp khát tình duyên
      Ôm nhớ nhung còn nức nở bên đèn.

      Đêm khuya vắng thêm gợi thời xa vắng,
      Tiếng bi ai như vẽ hình cay đắng
      Của chia phôi, cùng thương tiếc đợi chờ
      Trong bao thiên tình sử não nùng xưa.

      Thấy chăng ai? trên sông khuya im sóng
      Bâng khuâng trôi một con thuyền mơ mộng,
      Thuyền lênh đênh gieo giữa cõi sương tan
      Tiếng ngậm ngùi muôn thủa của thời gian.
      Biết chăng ai? bao nhiêu điều cực khổ
      Với bao nỗi hờn oan trong vũ trụ
      Cùng hẹn hò thu lại một đêm nay,
      Đương nỉ non thánh thót ở trên giây,
      Theo ngón đê mê của bàn tay nghệ sĩ.

      Thuốc độc êm đềm, ôi! giọng đàn kiều mị,
      Bởi vì đâu gieo xuống mãi lòng ta
      Những giọt nồng tê tái vị say xưa

    1. I love your art too, dear Shara. I love everything in your Red Studio gallery, all the artwork you’ve created from the smallest jewelry to the biggest paintings, sculptures, lamps…. Oh, they are such treasures.
      I’m glad I found you.
      Love
      Mai

  4. Cuối cùng cũng có một trời xanh trên tuyết trắng.
    Cầu mong chị tôi an lành yên ổn và luôn còn ở đó.
    Cầu mong anh tôi yên bình an ổn và luôn còn ở đó.

  5. Em đừng tim Mẹ phía cơn mưa. Theo những gì em đọc, nghe, hay xem thì mưa thường gợi những cảm xúc buồn bã, hoang mang, mất mát, khủng hoảng. Mẹ là bầu trời ấm áp chở che con, đẩy cơn mưa dạt về phía khác. Không gian Mẹ là không gian không mưa. Thế nên em đừng tìm Mẹ phía cơn mưa…Em hiểu đơn giản vậy thôi.
    Vài dòng gởi chị. Chúc chị bình yên, từng ngày.

  6. Chị rất cảm động đọc những lời này, cho chị hiểu tâm trạng của mỗi người đối với mưa và nắng.
    Chị thì bị mưa, sương mù và tuyết lôi cuốn nên tình cảm của chị đối với những chướng khí đó của trời đất là một tình cảm nên thơ, nhưng chị hiểu hình ảnh của mẹ không bao giờ ẩn lấp sau cơn mưa buồn mà luôn ở nơi nắng ấm. Đúng rồi, mẹ không ở sau cơn mưa nên em đừng tìm mẹ phía đó.
    Những câu thơ này của Hoàng Cầm luôn hiện ra trong đầu chị mỗi khi có ai nhắc đến tên ông và là câu thơ thống thiết nhất ám ảnh chị.

    Chị cũng chúc yên bình mãi người nơi xa.

  7. Tác phẩm The Virgin của Abbott Thayer trưng bày ở National Museum of Asian Art
    vẽ ba cô con gái của ông sau khi người vợ mất năm 1981, xem tác phẩm của ông lại nhớ tới bài viết này của Mai, Ta ru em, Lớn lên em đừng tìm mẹ phía cơn mưa. Phải chăng Thayer đã vẽ ba cô con gái đi tìm Mẹ ….
    Có một nhà văn đã viết “Sometimes you will never know the value of a moment until it becomes a memory.”
    Thầy nghĩ chữ Mẹ đúng ra phải luôn được viết bằng chữ hoa.

    1. Bức tranh nổi tiếng treo trên cầu thang dẫn đến phòng Peacock Room làm mình không thể nào không chú ý. Lên cầu thang đó nhiều lần để đến Peacock Room nhưng bây giờ Mai mới chú ý nét cương nghị trên khuôn mặt của người con giữa sự mất mẹ rất lớn lao của cô.

  8. Regardless how long our mothers have left this earthly life their presence in our hearts is forever .
    Your photos are like they come from another world .
    Have a good Year.
    Peace and love .

    1. Thank you chi Hang!
      Love your beautiful autumn scene oil painting on newspaper image you just sent. I don’t know how newspaper can be used as medium for painting, but I guess it must be fun and the final product must be unique : )
      Love

  9. “Khi một người mất mẹ ở tuổi năm mươi, điều ấy có nghĩa là không còn gì có thể dàn xếp được. Cái sa mạc để lại trong lòng bạn cứ thế mỗi ngày lan rộng ra và cõi lòng bạn thì tan nát như một cánh đồng xanh tươi vừa trải qua một cơn bão lớn. Bạn tự nhủ lòng rồi ngày mai sẽ khá hơn nhưng điều ấy sẽ không bao giờ có được.

    Khi một người mồ côi mẹ ở tuổi năm mươi thì điều ấy có nghĩa là cái chỗ trống trên giường mẹ nằm sẽ mãi mãi là một khoảng không hiu quạnh những sáng, trưa, chiều, tối. Bạn sẽ đứng nhìn cái gối mẹ thường nằm mỗi ngày và bật khóc. Bạn ngồi lại bên mép giường của mẹ và hiểu rằng từ đây bạn sẽ không còn được mẹ trách móc một điều gì nữa.

    Khi một người đã năm mươi tuổi mà vẫn sống một mình và mẹ cũng một mình (vì ba mất sớm) thì mẹ và người ấy là hai người bạn. Hai người bạn ấy đã cùng nhau chia xẻ những buồn vui trong cuộc đời nhưng mẹ bao giờ cũng là người thiệt thòi nhất vì mẹ bao giờ cũng thấy con mình là một đứa trẻ và do đó mẹ đã chăm sóc con trên từng giấc ngủ, trong từng bữa ăn. Và cũng chính mẹ sẽ rời bỏ mọi cuộc vui để không rời bạn khi bạn đau ốm.

    Không có một bài hát nào có thể nói đủ về mẹ. Mất mẹ là mất đi một tài sản lớn nhất trong toàn bộ sự giàu có của một đời người. Khi cúi xuống hôn lần cuối trên vầng trán lạnh lẽo của mẹ, tôi biết rằng từ nay sự lạnh lẽo ấy sẽ dần dần tràn ngập trái tim tôi. Sự lạnh lẽo này là một nhắc nhở cần thiết như một giòng kinh sám hối đòi hỏi mỗi người phải gieo cấy lại những hạt mầm đức hạnh trong tâm hồn mình trước cuộc đời.

    Một người tình có thể ác độc với bạn nhưng trong lòng người mẹ thì chỉ có từ tâm. Sự ác độc mang đến giá băng trong lòng bạn và chỉ có hủy diệt chứ không thể làm sinh nở một điều gì tốt lành.

    Chỉ có ở người mẹ bạn mới tìm được lòng chung thủy tuyệt đối. Khi mất mẹ rồi thì bạn hãy tin chắc rằng không thể ở nơi nào có một lòng chung thủy tương tự như vậy nữa, bởi vì, đối với mẹ, bạn là mục đích đầu tiên và sau cùng. Khi một người tình cho bạn một tình yêu thì trong trái ngọt đã có thêm mùi vị của cay đắng. Tình yêu của mẹ là không vị lợi. Ở trái tim người mẹ chỉ có sự tràn đầy, không có bớt đi hoặc thêm vào gì nữa.

    Nếu thân xác mất đi mà linh hồn vẫn còn lại thì bạn hãy tin rằng mẹ sẽ là người đau khổ nhất, chứ không phải là bạn. Ở nơi linh hồn đó mẹ biết rằng từ nay không còn ai đủ tình yêu để chăm sóc và an ủi bạn trong những phiền muộn chập chùng của cuộc đời.

    Một người năm mươi tuổi mất mẹ thì đau khổ hơn trẻ lên năm bởi vì người ấy không còn kỳ vọng gì ở tương lai nữa. Mất mẹ là mất một phần lớn của cuộc vui muốn được đền đáp, chia xẻ.” (Trịnh Công Sơn – tháng 11. 1991)

  10. con gởi cô nghe bài hát, người sáng tác và người hát dành cho bạn của mình khi cô ấy mất mẹ (khi ấy họ đều 20 tuổi).
    “Ru Mẹ”
    nhaccuatui.com/bai-hat/ru-me-cam-linh-jin-ling.judra34tgVWn.html

    và một bài nữa con biết lúc mẹ đi xa.
    “Mùa xuân này tôi không còn Mẹ”
    Mùa Xuân Này Tôi Không Còn Mẹ – Nguyên Hiệp – NhacCuaTui

    đọc nỗi lòng của cô lại nhớ đến.
    thương ❤️

      1. Sóc thương,
        Cô đã nghe xong hai bản nhạc của Sóc gởi và nhớ ra mẹ Sóc ra đi vào cuối năm. Cô nhớ mẹ khi trời DC sương mù và tuyết mấy tuần vừa rồi, viết bài này và không ngờ gợi cho Sóc thêm mủi lòng.
        Cô mừng gặp lại Sóc ở đây, bao giờ cô cũng nhớ đến cô bé đặc biệt rất sóc này.

  11. Những hình ảnh đầu tiên Mai chụp đẹp như tranh thủy mặc.
    Những hình ảnh về tuyết mùa đông ở DC thì thật tuyệt vời.
    Tuyết khắp nơi một màu trắng xoá làm cảnh vật là một sa mạc tuyết bao la, thỉnh thoảng thấy một vài bóng người nhỏ nhoi đi trên tuyết và một vài cái cây trơ cành vuơn mình trên tuyết như tô điểm cho cảnh vật đẹp thêm.
    Nguyệt nhìn những hình ảnh này và cảm nhận một nỗi buồn quạnh hiu.

    Cám ơn Mai đã sáng tác những tác phẩm đẹp tuyệt này.

    1. Merci ma douce!
      Những hình đầu là hình sương mù Mai chụp trên thung lũng Shedandoah vùng Blue Ridge Mountains ở Virginia. Ở đó núi có màu xanh nên có tên là Blue Ridge. Tên Shenandoah thì là tên của người da Đỏ (native American) có nghĩa là Beautiful Daughter of the Stars.

Leave a Reply