Feb 17, 2025 (TM)
Trong tuyết giá mùa đông,
tiếng một con hạc trắng,
bay về từ cõi không.
(Pháp Hoan)
Tuyết trắng, hạc trắng và cõi hư không cát bụi là một bức tranh vô sắc lạnh lẽo. Tôi thoáng nghĩ những gì em tôi muốn gởi gắm vào bài haiku này của mình có cô quạnh lắm không.
Hạc trắng kêu dài một tiếng lạnh hư không.
Nhưng đó có phải là sự cô quạnh không? Không, tôi không nghĩ vậy, nó vương mùi hương trầm thì đúng hơn. Tiếng kêu của hạc là tiếng kêu thoát tục và của tâm giải thoát. Sự hiểu biết yếu ớt của tôi về thiền mơ hồ cho tôi cảm nhận được sự giải thoát chẳng khác gì chim hạc tung cánh giữa trời không. Màu trắng trong bài và cõi không rơi xuống tạo một vô thanh toát ra một sự thoát tục hiển nhiên.
Nhưng thôi, tôi đang đi quá xa những gì tôi muốn nói đêm nay. Tôi phải ngưng những ý nghĩ hương trầm đó để nói một lời cám ơn với Pháp Hoan.
Có một câu chuyện kể một đạo sư thường giảng đạo cho các đệ tử của mình mỗi buổi sáng. Một sáng kia, khi ông vừa ngồi xuống góc chiếu để sửa soạn bài thuyết pháp thì có một con chim nhỏ buông mình xuống đậu ngay khung cửa sổ, vươn cổ bé tí lên hót, nó líu lo say sưa với tất cả nhiệt thành. Hót xong, nó tung cánh lên trời, vị đạo sư tuyên bố: “Bài thuyết pháp của buổi sáng hôm nay đã toàn mãn, các con có thể ra về.”
Còn tôi, khi đứng trước bộ tranh thơ Haiku, Waka và Kanshi của Pháp Hoan tôi cũng đã mỉm cười thế là đủ cho một ngày bình yên.
Tôi sẽ bắt đầu như thế nào để cám ơn gần một trăm tấm tranh em tôi gởi tặng nhận được hôm kia đúng ngày rằm trăng tròn giữa trời đông tuyết. Có những xúc động im lìm như khi ta nghe tiếng chim hót sớm mai. Tôi chỉ biết ghi vội một vài bức có lời thơ rất buồn, rất cô liêu để gởi lên đây như một lời cám ơn cảm giác bình yên kéo dài trong tôi suốt những ngày qua. Thơ Haiku vẫn còn đó, tiếng chim trời vẫn bất tuyệt, niềm tin vẫn còn trong cái đẹp chung quanh, người vẫn thương người, như thế chưa đủ hay sao?
Có một tấm tôi đặc biệt phơi phới trong lòng bởi vì tiếng chim Oanh hót làm người tu sĩ mãi lắng nghe mà lơ đễnh rót trà làm tràn ly mấy lần. Người ta gọi đó là đãng trí làm con tim lỗi nhịp mỗi khi đứng trước điều gì rất đẹp. Tôi có hơn gì người tu sĩ trong thơ đâu.
Tôi muốn nói nhiều lắm về những bức tranh thơ này, nhưng đêm đã khuya, tôi phải viết vội để kịp gởi những lời cảm kích đến em tôi.
Tôi thật sự bàng hoàng khi nhận được những bức Haiga thoát tục này của Pháp Hoan.
Dodo, l’enfant do!
Tống Mai
Virginia, Feb 17, 2025
Viết cho em tôi Pháp Hoan, người đã ngày đêm vỗ cánh vẽ lên trên bầu trời những áng thơ.
Chị cám ơn Pháp Hoan!
Mãi đến mấy ngày sau khi nhận quà chị mới viết được những lời này gởi Pháp Hoan về những bức Haiga đẹp bất ngờ khi Pháp Hoan đã tài tình tìm đâu ra được những bức vẽ thật hợp với những bài thơ mà Pháp Hoan viết hay chuyển ngữ. Chị cảm phục vô cùng tâm hồn thơ văn lỗi lạc này trong Pháp Hoan.
chị Tống Mai
Vậy là sau một chuyến hành trình dài xuyên đại lục, những bức tranh và thơ nhỏ cuối cùng cũng đã tìm đến được chốn dừng chân ấm cúng. Pháp Hoan cảm ơn chị, vì những bức ảnh chị chụp lại thổi hồn thêm một lần vào chúng; và Pháp Hoan vui vì chúng đã tìm được chủ nhân lý tưởng của mình.
Rất may hộp tranh đến trước ngày chị đi xa. Tất cả đều xảy ra như chị chờ đợi, và đó là một blessing.
Pháp Hoan phải biết ơn tấm lòng hào sảng của các bảo tàng Mỹ và Hà Lan, đặc biệt là bảo tàng Rijks và The MET đã đưa một số lượng lớn những danh tác của các hoạ sĩ Nhật Bản và Trung Hoa vào Public Domain, để mọi người khắp nơi có thể thưởng thức và sử dụng.
Như Mai xin phép share bài và hình lên FB được không chị Tống Mai và Pháp Hoan ơi
Ôi Mai rất Hân hạnh Như Mai ơi.
Chị Tống Mai đã đồng ý, Như Mai cứ tự nhiên nhé.
Mặt buồn cho lòng được vui.
Bình an yên ổn trong thời gian tới cho Mai
Thương!
Cám ơn Mai đã giới thiệu các tuyệt phẩm của Pháp Hoan.
Trong lúc vội vã vì phải chuẩn bị cho chuyến đi của mình, Mai chỉ kịp lướt qua hộp tranh của Pháp Hoan và chỉ kịp chọn những bài riêng tư, rất riêng tư chạm sâu vào tiếng lòng của mình. Còn không biết bao tấm đậm chất thiền khác mà Mai chưa kịp giới thiệu. Mai thật bàng hoàng khi nhận được, vừa phục vừa cảm kích.
Đẹp quá. Những tấm Mai chọn để đăng giữa trăm tấm rất riêng, đúng là Mai. Những bài thơ vỗ về.
Chị chỉ kịp đăng được vài tấm, còn nhiều quá:
Sa Môn Gotama
(Pháp Hoan)
Sáng sớm mùa xuân, ngày đầu tiên của thế kỷ
toàn cõi Ấn Ðộ không có gì khác lạ
hoa vẫn nở sau mỗi bước chân người hành khất bé nhỏ
mưa vẫn rơi trên mái tranh kẻ cô đơn không biết đến tình yêu
Mỗi bông hoa mang một sứ mệnh nhỏ
chần chừ trên đầu ngọn cỏ là chiếc bóng của mùa xuân
Ngài đi qua thung lũng, vào xóm làng, qua phố thị đông đúc
có những nơi người ta chửi bới, xua đuổi hay thậm chí đánh đập
có những nơi người ta ca tụng, cúng dường và quay về quy phục
Thế giới con người thật lắm phiền hà
Ngài vượt thoát tất cả
im lặng là sức mạnh đầu tiên
tình yêu là bài học sau chót
Sáng sớm mùa xuân, ngày đầu tiên của thế kỷ
và Ngài đã dừng chân trước cửa nhà tôi
và tôi đã hiến dâng trái tim tội lỗi cho Ngài
Ngài lặng im, ban ơn, và tiếp tục cất bước
Nhẹ nhàng như cánh bướm lướt trên mặt nước
thanh thản như đám mây nhỏ cuối trời xa
Những gì tôi còn nhớ cho đến tận hôm nay
là cách Ngài đã chạm vào đáy lòng của tôi ra sao
cách Ngài lấy tình yêu chinh phục tôi ra sao
và khi tôi nhìn vào đôi mắt Ngài
trong lần hội ngộ sau chót
Trong đôi mắt buồn trải dài một dòng sông ngất tận mù khơi
nơi mọi tội lỗi được rửa sạch và ký ức muôn đời được nghỉ ngơi
Tuyệt vời. Em đang đợi xem thêm.
Đợi chị về.
For now, chị gởi thêm thông tin về bộ tranh đó:
phaphoan.com/2024/11/29/an-pham-100-buc-tranh-tho/
Hình như bây giờ Pháp Hoan có thêm để đủ 108 bức, con số chị nghĩ Pháp Hoan muốn có tựa như 108 tiếng chuông Đại Hồng gióng lên xóa đi 108 phiền não của con người.
Dịch hay quá chị Mai.
It takes a poet to translate a poet. A friendship between poets. It’s an art.
Em ơi em ạ hồng mất dấu
Sẽ mất dấu hoài giữa hư không.
Hư không là gì hư không nhỉ
Là chút hồng phai chút hoài nghi
Hoài nghi là chiếc hôn có lẽ
Đã tàn phai quá giữa đường về
(TCS)
Tình hư không và cõi đời hư không.
Nhưng nỗi cô đơn trong hư không cuộc tình có sự yên nghĩ. Cõi đời hư không thì vô tận có phải không.