But in this death, nothing is sad – Nhưng trong cái chết này, không có gì đáng buồn – Tống Mai

Nov. 1, 2021; June 10, 2022 (TM)

The years like great black oxen tread the world,
And God the herdsman goads them on behind,
And I am broken by their passing feet
(W.B. Yeats)

Năm tháng trôi như những con bò đen vĩ đại dẫm lên thế gian
Và Chúa như một kẻ chăn bò giục giã đằng sau,
Và hồn tôi vỡ nát theo mỗi bước chân đi qua của chúng

And I am broken by their passing feet.

Chừng đó không đủ để lòng chứa đầy bóng tối hay sao, không, sẽ có một nhát búa gõ xuống đóng sập cái joie de vivre của mình. Hình dáng mơ hồ của người thợ gặt trong bức tranh “The Reaper” đang vật lộn như một con quỷ trong sức nóng cháy bỏng của mặt trời để kết thúc nỗi nhọc nhằn, mang hình ảnh của cái chết. Cánh đồng lúa mì như một bản thánh ca vang lên sự màu mỡ của đất lành, là nơi màu vàng óng của mặt trời tràn ngập. Dưới một ý nghĩa nào đó, nhân loại chẳng khác gì là lúa mì bị gặt khi lưỡi hái của người thợ gặt xén đi nguồn sống. Tôi hiểu câu giải thích đó, cánh đồng lúa là nơi diễn ra cái chết, nhưng may thay hình ảnh của cái chết trong bức tranh đẹp dữ dội này không có gì đáng buồn, nó diễn ra trong vùng sáng thênh thang của ban ngày dưới ánh mặt trời óng ả.

Cái chết không buồn và không đáng sợ. Có phải bức tranh nói với tôi như thế không? Những gì đến sẽ đến, tôi sẽ phải chấp nhận điều đó. Tôi để mình vào trước bức tranh, cúi đầu chào hiu quạnh. Không, cái chết không có gì buồn, nhưng chắc hiu quạnh lắm.  Lòng tôi bỗng yên tĩnh, và tôi cần bức tranh để nhắc nhở tôi điều ấy.

 

“Mais dans cette mort rien de triste, cela se passe en pleine lumière
avec un soleil qui inonde tout d’une lumière d’or fin”

“La tristesse durera toujours”

 

Bạn yêu dấu,
Đêm đã khuya.
La douleur est muette.
Bonne nuit!

Tống Mai
November 1, 2021

“Tôi để mình vào trước bức tranh, cúi đầu chào hiu quạnh. Không, cái chết không có gì buồn, nhưng chắc hiu quạnh lắm.  Lòng tôi bỗng yên tĩnh, và tôi cần bức tranh để nhắc nhở tôi điều ấy.”

Tống Mai
June 10, 2022

 

 

22 thoughts on “But in this death, nothing is sad – Nhưng trong cái chết này, không có gì đáng buồn – Tống Mai

  1. “Không, cái chết không có gì buồn, nhưng chắc hiu quạnh lắm” K cũng tin vậy với mình !

    1. Xem bức tranh và ý nghĩa đằng sau đúng là làm cho chị yên ổn hơn. Đó là một sự an ủi khi cái chết không buồn và không đáng sợ, chỉ hiu quạnh thôi. Con người khi sống hay chết đi đều hiu quạnh.

  2. Có hay không một cái nhìn khác về bức tranh “The Reaper” khi đọc được những dòng ý tưởng của tác giả -Van Gogh- nơi đây hiện diện cả sự an bình lẫn dữ dội, sự “biến mất” đi của lúa mì vàng óng trên cánh đồng rực rỡ dưới ánh mặt trời cũng là niềm sống ở đâu đó trên thế gian này.
    “Cái chết này không có gì đáng buồn cả…” khi “màu vàng” đó như ánh mặt trời đang mang đến sự ấm áp và niềm vui cho tất cả.
    Không chỉ là họa sĩ, Vincent van Gogh còn là một nhà tư tưởng và triết gia đáng khâm phục.
    Cám ơn Mai về những ý tưởng.

    1. Cám ơn bạn tôi. Mai không nghĩ ra điều đó khi nhìn cảnh lúa mì bị xén đi, cái chết nơi này là sự hồi sinh ở nơi khác. Mai quên mất ý tưởng đó, không hiểu vì sao lại quên đi, có lẽ vì yếm thế, không biết bao điều đang rơi rụng tan nát chung quanh làm mất niềm tin và hy vọng.

  3. Pháp Hoan thích cái ý tưởng xem người thợ gặt như một con quỷ trong sức nóng cháy bỏng cửa mặt trời của chị. Nó đen tối và dữ dội thật. Em cứ cảm thấy sau cái màu vàng nóng bỏng của Van Gogh là một màu đen tăm tối.

    1. Cái chết bắt đầu xuất hiện trên những bức tranh cuối đời của ông, nhưng chị để ý đó là những bức màu sắc mãnh liệt nhất và có khối mặt trời hay trăng sao vàng ối bên cạnh những chủ thể ảm đạm. Chị nghĩ ông chuẩn bị cho sự ra đi của mình và ông viết về cái chết không còn buồn bã như trước nữa. Nếu có được thái độ đó thì cái chết sẽ nhẹ nhàng.

      P.S. Có một bài thơ Pháp Hoan làm về ông chị rất mến và nhớ nhất hai câu:

      Và tôi nhìn thấy cánh buồm nỗi đau khổ đời tôi
      Ðang đi vào đại dương của mắt anh – không bờ bến…
      (Pháp Hoan)

  4. Đọc bài này của cô con nghĩ tới 2 câu.
    Một trong Kinh Thánh: Lúa chín đầy đồng, mà thợ gặt thì ít.
    Một trong Kinh hòa bình (Prayer of Saint Francis): Chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời.

    1. Nhiều con chiên đang lầm than mà thiếu linh mục tu sĩ dẫn dắt, phải không con Sóc sau vườn của cô.

      Lạy Cha là người chủ ruộng tốt lành,
      đồng lúa đã chín vàng chờ ngày gặt hái.
      Xin Cha sai những người thợ lành nghề và tận tụy
      đến làm việc trong cánh đồng bao la của Cha.

  5. “Cái chết nơi này là sự hồi sinh ở nơi khác.”
    Ý tưởng này rất hay Mai ơi.

    “Sống chết mong manh như thân cỏ hèn mọc đầy núi non.”

    1. “Núi đứng quanh năm đất muôn đời nằm riêng ta rộn ràng
      Đứng giữa thiên nhiên thân ta nằng nặng thân chim nhẹ nhàng
      Muốn nói đôi câu giữa chốn thương dau
      Chim xanh bạc đầu cây xanh bạc đầu vội vàng tôi theo.”

      Hay thật Diệu ạ.

  6. Mùa thu năm nay Hà cũng bắt gặp mình nhiều lần nghĩ về cái chết. Có lẽ vì dịch bệnh. Và cũng vì mùa thu thường gây cảm giác buồn.

    1. Với Mai, dịch bệnh drags on đã làm mình trở nên vô cảm không còn quan tâm nữa.
      Nhưng những tan nát tàn lụi của con người khắp nơi đã kéo lòng chùng xuống, sợ hãi. Mai nhớ và tiếc thế giới kinder and nicer and gentler của ngày mình mới đặt chân đến đất Mỹ.

      1. Một cái nhìn khác thường của danh họa. Lúa mì vàng tươi là biểu tượng của nhân loại và người thợ gặt là người hái đi sự sống. Mắt người thường nhìn thấy sự sống, mắt nghệ sĩ tinh tế nhìn thấy cái chết. Đúng là nghệ thuật nhìn thấy trong cuộc đời luôn có hai khía cạnh đối nghịch đi song song với nhau.

        1. Nghệ sĩ có những rung cảm khác thường, họ nhìn đời bằng đôi mắt không giống ai.
          Bức tranh này và ý nghĩa của nó Mai hay nhớ đến như một sự trấn an.

          Cám ơn Hà đã thỉnh thoảng vào đây dù dạo sau này Mai rất ít viết bài mới.

          1. Hà vào thường xuyên để kiếm cái gì đó Mai đăng để đọc để xem. Ảnh hoặc nhạc hoặc thơ. Ảnh Mai chụp tự nó đã là những bài thơ. Nhiều khi không để lại còm vì như đã nói từ lâu, Hà sợ nếu còm vụng về thì làm phai nhạt của những lời Mai viết. Vả lại các bạn Mai còm rất hay và nhiều ý nghĩa, Hà thích đọc còm. Đọc lời còm hay cũng rất thú vị.

  7. Mon Dieu
    Mon Dieu
    Mon Dieu
    Laissez-le-moi
    Encore un peu
    Mon amoureux!
    Un jour
    Deux jours
    Huit jours
    Laissez-le-moi
    Encore un peu
    À moi
    Le temps de s’adorer
    De se le dire
    Le temps de s’fabriquer
    Des souvenirs
    Mon Dieu
    Oh oui mon Dieu!
    Laissez-le-moi
    Remplir un peu
    Ma vie

    Six mois
    Trois mois
    Deux mois
    Laissez-le-moi
    Pour seulement
    Un mois
    Le temps de commencer
    Ou de finir
    Le temps d’illuminer
    Ou de souffrir
    Mon Dieu
    Mon Dieu
    Mon Dieu
    Même si j’ai tort
    Laissez-le-moi
    Un peu
    Même si j’ai tort
    Laissez-le-moi
    Encore

    youtube.com/watch?v=RgvEV9B-IEw

Leave a Reply