Bình yên ta vào đêm – Tống Mai

Feb 28, 2021

Bạn yêu dấu,

Trời đã vào đêm con đường về từ vùng quê của Virginia.  Qua cửa kính xe, tôi nhìn vào mảnh trăng tròn to dị thường, mỏng đến thấy rõ cả thỏ ngọc, chú cuội và cây đa ở trên đó. Snow Moon, trăng tuyết! Trăng tháng Hai trắng muốt đang ẩn hiện sau lớp mây xám đậm. Về đến nhà, tôi chạy vội lên phòng mở toang rèm cửa và lặng người. Khung cảnh quen thuộc của những vòm cây trụi lá mùa đông nghiêng vào nhau trên đỉnh đêm nay có một mảnh trăng tuyết chập chờn. Tôi pha ly trà xanh, ngồi yên nhìn trời đêm cho đến khi trăng ra khỏi ngọn cây biến vào mây mất hút.

Bình yên một thoáng cho tim mềm, bình yên ta vào đêm, bình yên để trăng cao, bình yên ta chờ nghe … Tôi đang chờ nghe điều gì tôi không rõ, trong mông lung vô tận, tôi chỉ thấy một bóng người đứng yên trong cõi hương trầm xa xôi đang đợi mình. An island, neglected, a world apart rejected, its secrets undetected, illusion, untouched and in seclusion, an island at peace when day is done.

Rời khung cửa, tôi ngồi vào bàn làm việc. Khi mở mail, tôi gặp Diệu. “Hôm nay 28/2 sinh nhật anh Sơn. Anh Tương Lai mới gửi bài này cho Diệu đọc. Diệu gửi Mai cùng đọc”. Bao giờ cũng thế, mỗi khi nhớ đến bạn, tôi lại nhận được mail của bạn. Ah, đúng rồi, bên nhà giờ này đã là buổi sáng của ngày 28. Tôi quí tất cả những gì bạn mình chia sẻ nên tôi đọc ngay.

Diệu ơi, Mai mạn phép trích một đoạn trong bài nhé:

“Sống trong đời sống cần có một tấm lòng. Để làm gì…Để gió cuốn đi. Làm được như vậy không dễ chút nào, có lúc tôi tự ngẫm “e không thể”. Nhưng Trịnh Công Sơn, bằng cuộc sống của chính mình, bằng sự nghiệp của mình trong âm nhạc, hội hoạ, thi ca, tạp bút… đã làm được. Cứ như sứ mệnh cao cả mà đấng tạo hoá đã trao cho anh nói lên điều đó. Tài năng thiên bẩm của Trịnh là điều có thật. “Trịnh Công Sơn viết dễ như lấy chữ từ trong túi ra” như nhận xét của Nguyễn Xuân Khoát – con chim đầu đàn của nền tân nhạc Việt Nam – phải chăng là minh chứng của thiên bẩm đó.

Một ý tưởng của Trịnh cứ day dứt mãi trong tôi “Người ta chia sẻ vẻ đẹp và người ta cũng chia sẻ nỗi khổ đau. Nhưng sự bất khả tư nghị (l’empensable) không ai chia sẻ được.… Buổi chiều tháng năm dòng suối Loiret chảy nhẹ nhàng. Đi bộ từ bờ này sang bờ kia còn dễ dàng hơn nghìn lần những mùa lụt ở Huế. Buổi chiều ở Orleans bỗng nhiên tôi thương nhớ quê nhà quá. Có những cái đầu không bình tĩnh sẽ trách móc tôi vì sao ở một nơi sung sướng như vậy mà vẫn nhớ nhà, nhớ quê. Than ôi, chính là tôi rồi, tôi biết làm sao được”. [Viết bên bờ Loiret. Paris, sách Trịnh Công Sơn. Tôi là ai, là ai…]

Ai đó trăn trở khi vào vai trong một cuốn phim về Trịnh là làm sao thể hiện được cái chất Trịnh Công Sơn. Trong suy ngẫm hết sức chủ quan và có thể còn nông cạn của người viết bài này, thì có lẽ nên tìm về cái ý nằm ở đáy sâu của những tầng ngữ nghĩa mà người ta cất công vẽ vời ra mà chưa hiểu “chính tôi là tôi rồi, tôi biết làm sao được”. Quả thật “chính là tôi rồi”, và anh tự thán “biết làm sao được”. Anh viết vậy chắc là vì không muốn nói rằng cái hơi thở của con người, cảnh sắc Huế phả vào ca từ, nhạc điệu, màu sắc, âm thanh Huế đã làm nên “chính mình”. Trong đó có cả cái hay, cái độc đáo lẫn cái dở, cái bất cập rất khó đổi thay cho dù dòng sông Hương êm đềm phẳng lặng nước trong vắt vẫn luôn có những lúc gầm thét, trào sôi, nước đục ngầu giận dữ.

Không biết có phải vì vậy mà Trịnh viết rằng “ở bề mặt của một số ao hồ bể sông có thể yên tĩnh nhưng những cơn cuồng nộ ở đáy sâu vẫn sục sôi một đời sống riêng. Đó là nỗi đam mê sâu thẳm nhất của những tâm hồn muốn mãi mãi đánh thức mình, muốn mình mãi mãi là kẻ tỉnh thức để cuộc sống không còn giấc ngủ nào khác hơn là giấc ngủ của sấm sét”.

Tôi tắt đèn, chỉ giữ lại ánh trăng trong phòng, lòng không xao động, tiếng dương cầm của Tuấn Mạnh ngày hôm kia vẫn còn vương:

Bình yên để sóng nâng niu bờ, bình yên không ngờ
Lòng ta se sẽ câu kinh bình yên

Bonne nuit!

Tống Mai
Feb 27, 2021
(Mai gởi Diệu. Nhớ thắp cho Mai một nén hương)

 

Bình yên ta vào đêm

 

 

 

36 thoughts on “Bình yên ta vào đêm – Tống Mai

  1. Dear Mai, incredibly we have taken very similar photos these days. Only difference: I photographed the sun in the morning between the branches and in the fog, and it could be confused with the moon. How are you, my dear friend?

    1. Carissima Susanna,
      Luna di neve Snow Moon last night and the night before. It appeared only briefly in the sky and disappeared into the thick cloud, but it was so big I thought it was a supermoon. The star Leo was nearby also.

      Yes, we always have things in common. I photograph sunrise and sunset a lot these days. It’s the only thing that’s constant and faithful until I can travel again.

      I’m so happy to see you. I thought of you often and the gentle poetic soul underneath.

  2. Vì sao người Việt Nam nhìn mặt trăng, không mơ Chị Hằng và cảnh tiên, mà nghĩ đến nuối tiệc cõi trần… Trẻ con gọi Chú Cuội về, “Cuội ơi, ta nói cho Cuội nghe, ở cung trăng ấy làm chi, …”

    1. Trần gian đẹp, đủ cả vui lẫn sầu, trẻ con thấy ngay được điều ấy nên gọi Cuội về.

      Ngày sẽ hết tôi sẽ không ở lại,
      Tôi sẽ đi và không biết đi đâu,
      Tôi sẽ tiếc thương trần gian mãi mãi,
      Vì nơi này tôi sống đủ với vui sầu.
      (Bùi Giáng)

      Hồn tôi không hủy diệt.
      Từ những nhánh đã trăm lần vùi dập
      Dù bị đau đớn quằn quại, tôi vẫn tha thiết yêu thương trần gian điên dại này.
      (Hermann Hesse)

  3. Voir à travers le porche.
    Le clair de lune dans le ciel
    Dans la lumière du soir
    J’entrevois ton âme
    Est-ce une illusion?
    Si c’est réelle ou bien fantastique
    Que mon regard triste et lointain.
    La nostalgie.

  4. Cảm ơn TM cho chị một cảm giác nhẹ nhàng vì tối qua đã nhớ ăn chay.
    Cầu nguyện cho luôn được bình an trong thế giới ta bà này. Chung quanh bây giờ sao nhiều ma quá 🤗

  5. Cám ơn chị Mai nhắc lại “Bình Yên”. Bản nhạc dễ thương… bình yên ta mừng, mừng em đã hết đau thương về đây ấm cúng, mừng em đã biết xót thương tình yêu.
    Ui, còn thêm nữa: Đoản văn về TCS và bức snow moon êm đềm.

  6. Cô Tống Mai mến,
    Con đã đọc hết bài viết của cô mà cảm thấy thật nhẹ nhàng và bình yên trong buổi sớm chớm lạnh Sài Gòn.
    Cám ơn cô luôn yêu quý và đồng hành nghệ thuật cùng con.

    Trân trọng,
    Mạnh Piano

    1. Cô vẫn còn nghe âm hưởng tiếng piano của Tuấn Mạnh ở Nhà Hát Lớn Saigon ngày giỗ của TCS hai năm về trước, và buổi chiều Mạnh đàn cho cô và cô Diệu nghe “Ngẫu Nhiên” của TCS và “Hungarian Rhapsody” của Liszt.
      Cô chúc con luôn thành công trên con đường nghệ thuật của mình. Nhìn những hoạt động hồn nhiên của con trên youtube và ảnh hưởng sâu đậm của con đối với giới piano trẻ VN, cô rất vui.

  7. Thấy Mai xướng một câu,
    Dã-Thảo thêm ba câu,
    Cho thành bài thơ nhỏ,
    Đọc lên nghe cho vui.
    Bình yên ta vào đêm,*
    Trăng mờ bên cửa sổ,
    Tống Mai bắt được rồi.
    Có gì vui không Em?

    DTQT. 01/03/2021.

      1. Gì cũng vậy Mai ơi, bắt xác chứ chẳng bao giờ bắt được hồn, vì thế nên mình mới còn sống đến được hôm nay.🌹😀

  8. Bức hình chị mới bỏ thêm vào hay quá, đầy ngụ ý. Nếu không đọc caption chắc em không đoán ra là vẽ ai được.

    1. – Ừ, nếu chị Diệu không nói chắc chị cũng không biết người trong tranh là ai.

      – Cám ơn Diệu đã gởi cho Mai bức hình tranh của anh Hiển vẽ anh TCS. Bức hình hay thật, Mai nhìn mà óc tưởng tượng chạy lung tung.

  9. Tấm ảnh “ Trăng tuyết “ của Mai nhìn thật mong manh mà đẹp vô cùng .
    Mai nhắc đến bản nhạc Bình Yên , một bản nhạc dịu dàng làm cho lòng người thanh thản khi nghe .
    Bình yên một thoáng cho tim mềm
    Bình yên ta vào đêm
    Bình yên để đoá hoa ra chào
    Bình yên để trăng cao
    Bình yên để sóng nâng niu bờ
    Bình yên không ngờ
    Lòng ta se sẽ câu kinh bình yên
    Nghe những câu đầu tiên của bản nhạc đã cảm được tính cách thiền tịnh của bài hát và khi nghe hết bản nhạc thì đúng là có được tâm hồn an nhiên , thơ thới .
    Anh Sơn mất năm nay là đúng 20 năm, vậy mà mỗi năm đến sinh nhật của anh, gia đình và bạn bè của anh vẫn còn tưởng nhớ chứ không phải chỉ nhớ anh khi ngày giỗ.

      1. Hồi ở Huế mấy năm trước, khi anh đang ngồi vẽ ở Lạc Tịnh Viên, Mai chụp cái palette sơn của anh vì đẹp quá đủ màu sắc. Anh dặn Mai không được bỏ lên Facebook nghe chưa. Mai nói dạ Mai không có chơi Facebook nên anh không phải lo. Cái ẩn dật của anh làm Mai rất quí.

    1. Ôi trời, Diệu ơi, Diệu không đọc comment Mai để lại trong youtube này của Diệu tám năm về trước rồi:

      “Áng trăng mờ xưa đếm bước chân về
      Nhớ tới một thời yêu thương mộng mị
      Mong dáng ai về thấp thoáng trong mơ

      Diệu ơi, Mai vẫn luôn thích thơ của Diệu, lần này không muốn thay đổi một chữ nào.
      Giọng hát của Trinh: fabulous and tragic! kéo lê thê những nốt nhạc…”

      Nghe lại Mai vẫn còn nổi da gà.

  10. Chị ơi, 5 bài haiku của Basho em mới dịch hôm qua, gửi chị đọc trong những ngày cuối đông nhé!

    Haiku (116)
    Cành dẻ trên mái nhà
    nào có ai thấy được
    đây đó những nụ hoa.

    Haiku (117)
    Ôi tĩnh lặng làm sao!
    thấm sâu vào tầng đá
    tiếng ve sầu trên cao.

    Haiku (118)
    Chim và cá nghĩ gì?
    tôi cũng không biết nữa
    năm cũ sắp qua đi.

    Haiku (119)
    Trăng mùa thu rạng ngời
    con triều kia dâng đến
    gần trước cửa nhà tôi.

    Haiku (120)
    Những cụm mây giữa trời
    giúp cho người thưởng nguyệt
    giây lát được nghỉ ngơi.

  11. Bình yên
    Ta vào đêm
    Đọc và ngắm hình trăng của tháng hai như lạc vào cõi Thơ.
    Mai viết như làm thơ và ý thơ như nói hết tâm can của người viết văn thành thơ vậy đó.

Leave a Reply