Nov 15, 2022 (TM)
Tôi chọn yêu người trong hiu quạnh. Tôi chọn yêu người từ ngàn dặm xa xăm. Giữa xanh thẳm của đêm tàn và dìu dịu của bình minh tinh khôi bất tuyệt, tôi xin người đừng cho tôi thấy hết tâm người.
Màu xanh, màu của tình lặng.
Rời nơi yên nghỉ của chị tôi tháng trước ở Essex, tôi sống nương tựa vào chính mình, trong sự xanh xao của chính mình, với niềm khao khát kỳ lạ về màu xanh mềm mại của mùa thu trên Champlain và tình yêu thuần khiết, không phải màu xanh gào thét của Van Gogh Starry Night, mà là êm ả của bình minh khi mặt trời vừa lên. Đó là màu Cerulean, hiền dịu phảng phất xám nhạt, màu của tiếng dương cầm từng giọt rơi của Tchaikovsky October hay tiếng vĩ cầm của một Andante Cantabile.
Có biết bao lần tôi lang thang bên hồ, ngất người trước màu thiên thanh ấy. Tôi nhớ rõ buổi sáng sương mù chập chờn trên mặt nước từ từ tan ra để lộ dãy núi màu xanh lục của rặng Adirondack phía Vermont. Khi tôi ra đến hồ, chung quanh vẫn còn mù mịt, mắt có biến thành hai ngọn đèn pha cũng không thể nào chọc thủng được sương đêm. Sương lạnh, lại có mùi của đất, mùi của mưa, của bông tuyết bao trùm mọi vật ngoài chiếc thuyền thấp thoáng đứng chơ vơ bất động… Boat on the River, take me back to my boat on the river, I need to go down, will you let me go down, so I won’t cry out anymore, take me back to my boat on the river… for all roads lead to tranquillity. Con đường nào rồi cũng dẫn đến cõi vô cùng.
Khung cảnh thật yên lặng, chỉ có một màu xám của sương và chiếc thuyền con.
Tôi chờ, mặt ướt đẫm sương, giây phút nhiệm mầu rồi cũng đến. Mặt trời hiện ra mạnh mẽ nên sương mỏng dần và bị đẩy lùi qua phía bên kia rồi khựng lại ngay giữa hồ. Một nửa hồ hiện ra trong trẻo, huyền nhiệm thay, mặt hồ đang bị chia đôi, nửa sáng và nửa mù, một nửa của mặt trời và nửa kia của sương. Phía bên kia hồ là bóng núi nhấp nhô. Khung cảnh ngất người làm vỡ nước mắt, một ý nghĩ thoát hiện trong đầu, làm sao để có thể hướng hết những gì đang cảm nhận trước mắt đến một nơi xa xôi bầu trời luôn một màu xám buồn. Ý tưởng ước mong có một sợi dây vô hình nối hai bờ để những cái đẹp của bờ bên này có thể chuyển tải qua bờ bên kia kia bỗng đánh ngả lòng trong một nỗi thất thần.
Sương tan và màu xanh xám Cerulean hiện ra.
Màu xanh không phát ra âm thanh. Màu xanh hồn im lặng không lời và nước mắt rơi làm ta tan biến vào chính mình, một màu để chết, màu của linh hồn sau khi lìa khỏi xác.
“Đó là một màu khẽ khàng nhút nhát, không động cơ, không điềm báo hoặc dự tính thầm kín, không đột nhiên đánh mạnh vào mắt như vàng hoặc đỏ, nhưng tự cuốn hút vào chính mình, tự thuần hóa lấy mình, đến và đi khoan thai không vội vã, lịm chết trong chính sắc của mình mà không hề hay biết.
Màu xanh là màu của chia lia.
Một màu để chết, màu của linh hồn sau khi lìa khỏi xác, sau khi máu đã chảy cạn và tất cả ngũ tạng, tất cả tế bào cơ thể đã được rút ra để lại sự trống rỗng của tư tưởng.
Một cách vô định, màu xanh là màu của tan biến.
Thật ra, nó không phải là một màu sắc mà đúng hơn là một âm điệu, một âm hưởng đặc biệt của không khí. Một sự tinh khiết trùng điệp, phát sinh từ sự trống rỗng chồng lên sự trống rỗng, luôn thay đổi và tan biến trong tâm trí con người cũng như trong bầu trời.
Không khí ta hít thở, vẻ trống trải nơi hình bóng ta dao động, không gian mà ta băng qua không gì khác hơn là màu xanh trên trái đất này, vô hình đến mức gần gũi và không thể tách rời ta, khoác lấy cả cử chỉ và giọng nói của ta, hiện diện ngay cả trong phòng, trong tất cả các cửa chớp được kéo ra và tất cả các ngọn đèn đã tắt, trong chiếc áo vô cảm của cuộc đời ta.”
Tôi chưa thấy sự diễn tả nào đẹp như đoạn trên tôi dịch từ cuốn “Une histoire de bleu” của Jean-Michel Maulpoix. Đã từng quen với nhiều tông bật của sắc xanh trên hồ Champlain, tôi càng thấm thía chất thơ yêu kiều của những gì Maulpoix viết. Không, màu xanh không gây tiếng động nhưng mang sự đối nghịch của hạnh phúc và bạc mệnh.
Cuối cùng, chỉ còn lại ký ức của một sắc màu. Chẳng còn gì nữa ngoài tiếng kinh cầu lặng lẽ.
Đêm đã khuya, nhưng tôi không tài nào dỗ được giấc ngủ. Ngoài kia trời đen đậm mù sương, lòng bồn chồn, tôi với tay lấy cuốn “Une Histoire de bleu” trên đầu giường, rồi trong bóng tối viết lên bìa sách một lời ru.
Ngủ đi con!
Dù cho bóng tối có chậm rãi tràn vào và im lặng tất cả các bài hát
Bất chấp nỗi sợ hãi trong bóng đêm; bất chấp bầu trời đầy mây
Chim ơi, hãy nghe ta mà đừng khép cánh (Tagore)
Tống Mai
Nov. 15, 2022
(Viết cho chị Oanh tôi ngày giỗ chị và màu xanh trên hồ Champlain)
Không có người … vốn không có người
Màu của hồn im lặng không lời
Của hiu quạnh
Màu xanh không phải là một màu sắc mà đúng hơn là một âm điệu
Màu của tan biến
Màu của hồn ta phơi trắng giữa sương mù
Làm sao em biết khi xa bạn,
Tôi cũng như chiều, tôi mồ côi. (DTL)
Lâu rồi Th không được biết gì về Mai nhưng Th vẫn vào xem hình Mai chụp, La Porte Etroite.
Xem mà không còn lời để nói, không biết chán. Trời thật thương Mai, cho Mai có cái nhìn thật lạ, thật hay! Th cám ơn Mai đã chụp rất nhiều tấm hình thật độc đáo và Mai thì khiêm nhượng, hiếm có người như thế.
Hôm nay Th vui vì nói chuyện với Mai được đôi lời, giọng vẫn hiền lành chậm rãi. Th thật nhớ Mai.
Những năm vừa qua làm xáo trộn cuộc sống và biến mình thành “hermit”, nhưng deep down bao giờ Mai cũng nhớ đến bạn mình. Cám ơn Th luôn theo dõi Khung Cửa Hẹp này của Mai..
Tu me manques toujours.
Oh, đẹp quá Chị Mai.
Chị cám ơn Trọng. Sương mù trên Champlain làm chị nhớ đến Maple Lake ở Toronto.
Mỗi lần được đọc chị Mai viết, xem hình chị Mai chụp, em đều cảm thấy mình thật may mắn.
Cám ơn cô họa sĩ tài hoa. Màu xanh cũng làm chị nhớ đến màu pastel rất đặc trưng trên tranh vẽ của Hà.
“Malgré le soir qui s’avance à pas lents et qui fait taire toutes les chansons,
Malgré la peur qui court dans les ténèbres; malgré le ciel voilé,
Oiseau, ô mon oiseau, écoute-moi; ne ferme pas tes ailes”
Oh my God, có thể chết chìm được trong màu xanh của những bức hình lặng lẽ của chị. Em nhìn mãi không chán. Bức “Không có người…vốn không có người” thật sự có một cái bóng lung linh trong nước sẽ ở mãi bên cạnh.
Bóng đó chẳng bao giờ bỏ xa người.
Love.
My words would not be adequate to describe the beauty of these photos. Well done! Mai
Thank you Maggie! I never get tired of getting up early every morning to go out to that lake for the sunrise and I’m glad that I have that world to come back to be with my sister’s spirit.
Nhìn hình mà ngỡ như chính mình đang hóng về một bến bờ xa xăm nào đó, một màu xanh tĩnh lặng, cô tịch làm lòng nôn nao ước mơ với đến.
Cám ơn Mai, bài viết đầy cảm xúc.
…”Đời nửa khói mây chìm bóng mộng
Gọi đò một tiếng lạnh hư không”. (QT)
Màu xanh ở rất xa, bất tận cuối chân trời, hiện hữu trong cái im lặng của chính mình. Màu của cảm xúc, của cô độc, của những dãy núi xa xôi, của những nơi không đến được, màu của khoảng cách khao khát vừa buồn vừa hy vọng.
Ảnh nào cũng đẹp. Em thích nhất hai ảnh cuối.
Ảnh cuối: ảnh mùa thu duy nhất chị chụp năm nay.
Hay & đẹp quá chị Mai!😍
Chị cảm ơn Thu Huỳnh
”Khi tôi ra đến hồ, chung quanh vẫn còn mù mịt, mắt có biến thành hai ngọn đèn pha cũng không thể nào chọc thủng được sương đêm.” Hay quá chị ơi. Được đọc tản văn và xem tranh của chị là một đặc ân.
Ôi, có người cúi mình cám ơn em tôi!
Thảo nghe lòng xúc động khi thấy Mai trãi hồn mình trong bài viết hôm nay. Kèm theo đó là những hình chụp thật đẹp của màu xanh như tâm hồn Mai lúc bấy giờ.
Thương làm sao!
DTQT.
Cám ơn Dã Thảo!
Mai mong tất cả bình yên cho Dã Thảo. Bao giờ Mai cũng nghĩ đến chị với tất cả thương mến.
Cảm ơn Mai.
Trùng hợp là NHT mới gửi cho Diệu “Chân trời màu tím”
Chân trời của Mai màu Tình Yêu
Trùng hợp và đối nghịch
Màu tím là màu của nhớ nhung, màu của đam mê và sắc son, nó được hình thành bởi màu xanh và màu đỏ trộn lại với nhau cho nên nó mang chất nồng nhiệt của màu đỏ.
Nhưng bao giờ Mai cũng nghiên về tình màu xanh, tình sương khói, thánh hoá và bất tận. Tình yêu im lặng vô thanh. Silencieux et fidele.
Soi trong mắt nhau
Qua chút nắng tàn của hoàng hôn tím ngát
Để khai sinh hay khai tử ?
Một chút tình…
Chưa kịp đặt tên.
(NHT)
Màu sắc mà Mai nói đẹp như một bài thơ.
Bức hình đẹp quá Diệu ơi. Khung cảnh thật cô quạnh, có điều gì hiu hắt trong cây đèn đường bên dòng sông Hương.
Chi có những tâm hồn lãng mạn nhìn hình mới thấy tác giả muốn nói gì
Thích nhất đoạn nói về màu tím của M.
“Chiều hỡi! Đàn nhớ mong nhau, tình thương bắc cầu
Người đi hướng nào ? Tìm trong chiêm bao
Tóc bay dài, gió viễn khơi … “
Ảnh đẹp tuyệt vời. Nếu nói chụp ảnh bên ngoài là phản ảnh của nội tâm thì người xem ảnh sẽ thấy một tâm hồn yên tĩnh. Tuy vậy, đoạn văn đầu trong bài viết thì lại làm người đọc cảm thấy cuộn sóng ngầm. Đọc nó Hà nghĩ đến một đoạn trong phim của Peter Jackson, nhân vật này nói với nhân vật kia, người chọn yêu ta là chọn yêu bóng tối. Còn Mai thi “tôi xin người đừng cho tôi thấy hết tâm người.” Cũng giống như tấm ảnh, nhiều chi tiết mình không muốn nhìn thấy, thì mới làm ra tấm ảnh đẹp được.
Chọn thương người trong im lặng, thương từ xa xôi và để khỏi thấy mặt tối của lòng người thì bình yên hơn Hà ạ. Sống gần với thiên nhiên và màu xanh của trời đất yên ổn hơn. Đến bây giờ Mai càng hiểu vì sao mình obsessed với màu xanh tự lúc nào và những gì nó ảnh hưởng đến cám xúc của mình.
Tránh không muốn thấy mặt tối “đừng cho tôi thấy hết tim người “ là một sự yếu đuối nhưng miễn sao giữ cho tâm hồn yên ổn là tất cả.
PS. Mai đồng ý với Hà là những tác phẩm nói lên được một điều gì đằng sau là những tác phẩm có ý nghĩa.
Rất thích đợt hình này của Mai. Hình có 2 cọng cây gầy guộc và 4 lá vàng như một watercolor painting.
Hình cuối có cái cây nhiều cành lá rối rắm cũng hay, coi như contrast với cái mênh mông đơn giản của đất trời. Nếu crop bớt sẽ có một cảm giác khác.
Cám ơn anh Tùng. Đó là một trong những hình mùa thu rất thương năm nay của Mai, ít nói như một Haiku. “Tóc em từng sợi nhỏ, rớt xuống đời làm sóng lênh đênh”.
Chị thật hạnh phúc khi có thể lột tả nội tâm mình bằng thơ văn và hình ảnh
Chị giật mình biết ơn khi biết đó là một điều hạnh phúc mà chị không nghĩ đến.
Có một điều hạnh phúc nữa là chị có được những người bạn rất xa mà lại rất gần bên cạnh chị trong Khung Cửa Hẹp này.
Somewhere only we know:
youtube.com/watch?v=Oextk-If8HQ
Văn cũng giống tranh của Mai, nhẹ nhàng, mờ ảo, nhưng có những dấu ấn đặc biệt khiến người xem phải suy nghĩ, tìm hiểu và tất nhiên để lại dấu ấn trong tim người thưởng ngoạn. Nghệ sĩ tính trong Mai lấn át tính khoa học mà Mai cũng có rất nhiều. Mai phân biệt được khoa học và nghệ thuật khi đang theo đuổi chúng. Kiếp sau, nếu có, Mai nên là một nam nhi, tranh hùng với thiên hạ bốn phương.
Cám ơn anh H ý tưởng độc đáo. Sorry đến bây giờ Mai mới trả lời ở đây.
Dis, quand reviendras-tu ?
Dis, au moins le sais-tu
que tout le temps qui passe
ne se rattrape guère ?
Que tout le temps perdu
ne se rattrape plus !
youtube.com/watch?v=nUE80DTNxK4
Màu xanh và biển Mai chọn để nói đến sự im lặng thật hay. Bao giờ cũng thế những gì Mai viết và hình ảnh Mai chia sẻ Nguyệt đều đọc và xem nhiều lần đe thấm thía cái thanh thoát rõ rệt toát ra từ lời văn sâu sắc và hình ảnh dịu dàng. Khó mà nói được ảnh hưởng êm ả luôn vương vấn sau đó và Nguyệt chỉ biết cám ơn những gì bình yên Mai chuyển tải đến người đọc.
Thương lắm!
Nhìn vào mắt tôi đi, và em sẽ thấy em trong đó. Em rạng rỡ thì mắt tôi cũng rạng rỡ. Em mầu nhiệm thì nhận thức tôi cũng thành mầu nhiệm. Và ngược lại, tôi xa xăm thì em, hình bóng em và tự thể em, cũng trở nên xa xăm. Hãy nhìn vào mắt tôi em sẽ biết vũ trụ của tôi sáng hay tối, thiện hay ác, vô cùng hay hữu hạn, sinh tử hay niết bàn. Có lần Trụ Vũ nói:
bởi vì mắt thấy trời xanh
cho nên mắt cũng long lanh màu trời
bởi vì mắt thấy biển khơi
cho nên mắt cũng xa vời đại dương
(NVXY – TNH)