Sept. 4, 2024 (TM)
Đêm đã khuya.
Dodo, l’enfant do!
Ngày Ấy Nhớ…
Lê Lạc Giao
*viết cho tm
Ngày ấy nhớ
thời Mai về
nụ cười e ấp, tóc dài mùa thu Huế,
mắt mùa đông, mơ ước một mùa xuân
đêm nay, nửa đời kỷ niệm,
thương dòng sông hôm về con nước cũ,
mùa thu xưa dài đến trăm năm
*
Ngày ấy nhớ
Huế của Mai
cổ áo dài cài hoa trắng,
đường về
gió xua tóc bay chiều Bến Ngự
phượng đỏ Trường Tiền, máu chảy hết ngày xuân
*
Ôi,
ngày xưa
mùa thu cha lên rừng,
đầu đông chiến tranh về quê mẹ
đêm điêu tàn khói lửa
nhà thờ ngày hoang phế
mờ sương mẹ còng lưng bến sông đánh dậm,
co ro tím tái chân tay
chị cõng em mót từng dải khoai lang,
nhặt ngọn rau sam, rau mác đỡ lòng
lê từng bước trên đồng khô da nứt nẻ
gió bấc từng cơn luồn trong manh áo rách,
lũ quạ kêu trời trên cây sầu đông
ngày ấy
trời cao nín lặng
cô quạnh nỗi buồn
tuổi thơ tôi mang qua sân trường hoang vắng
cỏ dại ngập đầu
khuất dấu chân đi
nhớ thầy cô
từ ngày chạy giặc
làng tôi thiếu tiếng cười trẻ thơ
vắng lũ trâu bò trưa chiều mang tiếng mõ
khua vang một thuở, nhịp sống thanh bình
chiều chiều ngồi ngạch cửa
bà ôm cháu rưng rưng nước mắt
ngóng chờ bình yên
từ con sông chia đôi tình ruột thịt
*
Ôi,
chiến tranh một thời, thơ ngây hoang phí
hoang đàng tuổi trẻ, bơ vơ quê nhà
ruộng đồng hoang mơ ước lũ trâu cày,
đàn bò xưa trở lại
mái đình chiều chân mây
bóng ai về lối cũ,
quang gánh khua đầu ngõ,
dậu trúc vẵng tiếng cười
đàn trẻ ôm chân,
mẹ thẫn thờ
bóng dáng một mùa xa
*
Ngày đình chiến
thầy cô trở về
lũy tre xào xạc
hàng cau gầy cúi mặt,
sân trường im vắng nắng xôn xao
trên cây sầu đông lũ quạ mừng reo
em tôi cười trên khuôn mặt mẹ đầy nước mắt
cha vắng mặt ngày về
lỗi ước một lời thề
ngày quê hương hết giặc!
bà đi nhặt củi khô
nấu cho cháu nồi cháo khoai bảo mẹ
Chiều quê sao lạnh lẽo trớ trêu !
Vinh quang có bằng mất mát?
*
Rồi lặng lẽ thời gian
ngày cuối năm mùa cũ
thấy hoa xưa cài cổ
phảng phất tuổi xuân thì
hoa
nắng trưa
ươm mùa thu Vĩ dạ
đêm sông Hương
vẳng tiếng hò mái nhì
ai ngồi bên song cửa
dõi mắt bóng chiều qua
đôi bàn tay
cố nắm bắt dòng đời
chỉ nhặt nhạnh rong rêu
một mùa thu ký ức
*
Ngày Mai về
ta còn quê mẹ
ngày Mai đi, ta sống lưu đày
giờ bụi thời gian
mơ hồ phấn son kỷ niệm
nhạt nhòa hương sắc
mờ dấu chân qua
mưa chiều phố thị
thấm ướt nỗi buồn từng bước lang thang
hồn trở về, bơ vơ
trong thành phố rỗng
nắng ố vàng trên trang lịch sử
bóng tối nhuộm đen số phận người
quê nhà ai? Lỡ một kiếp mai!
Gởi anh Lê Lạc Giao:
Đã lâu rồi, có một lần Mai hỏi anh về những gì đã xảy ra trong thế giới đại học của anh trước và sau chiến tranh, anh nói Mai chờ đọc cuốn sách anh đang viết. Và sau khi đọc cuốn sách với tất cả tâm tư của tác giả trải dài trên 600 trang giấy đầy vết cắt ngang dọc đau buồn, Mai thấy cả một thế hệ thất lạc trong chinh chiến điêu linh.
Hôm nay, đọc lại bài thơ này của anh, cũng chỉ thấy đầy những vết thương ngang dọc không nguôi của một bầy chim bỏ xứ thu gọn trong những câu thơ buồn lặng lẽ.
Tống Mai
Đọc những dòng thơ của Lê Lạc Giao, đọc thật chậm vừa đọc vừa tưởng tượng TM tóc dài như thế nào ? Ở, thiếu nữ Huế thì tóc dài mới đúng, và dự định xem xong sẽ viết mail nói TM gửi hình tóc dài cho xem, thì đến cuối bài thấy 2 cái hình xưa của Mai, chị bật kêu lên thích thú. Dễ thương quá – Mà sao bao nhiêu năm đến bây giờ khuôn mặt em vẫn trẻ y như vậy không chút nhuốm bụi thời gian. Dễ thương quá.
Sáng sớm thức dậy đọc chị làm em cười vui ấm.
Những tấm hình xưa còn sót lại qua bao nhiêu chuyến di tản trốn bom lửa ở quê nhà. Đó là những tấm hình em tặng bạn sau này được bạn gởi tặng lại cho em.
Hình thứ hai chị đoán là áo tím?
Dạ không, màu nâu đậm.
Màu của hạt dẻ.
Em nghĩ vì sao chị đoán là áo tím. Tại sao tím mà không là màu khác?
Hồi đó thời trường Đồng Khánh của thế hệ các chị lớn của em ở Huế thì mùa Hè học sinh đồng phục áo trắng, mùa Đông thì áo tím, màu tím của màu sơn của trường thời đó. Nhưng đến thế hệ của em thì chỉ là màu trắng không còn bắt buộc phải áo tím mùa Đông và màu sơn của trường đổi qua màu hồng.
Chị Nhã Ca trong thời gian Đồng Khánh của chị thì có viết cuốn “Cổng Trường Vôi Tím”.
Em nghĩ ai muốn tìm hiểu về Huế hãy đọc cuốn truyện đó của chị Nhã Ca. Rồi còn “Mưa Trên Cây Sầu Đông” nữa, “Đêm Nghe Tiếng Đại Bác”, “Giải Khăn Sô Cho Huế”….
Bài thơ nhắc nhở một thời lãng mạn và buồn của Huế. Nhìn lại hình xưa, ôi chị mình đẹp ghê luôn!
💗
Hà sắp sửa đi Huế đây. Viết một bài để hướng dẫn Hà đi nơi nào, làm gì, thì cảm ơn lắm lắm. Nghe nói tháng 9 tháng 10 mưa Huế dài triền miên và lạnh lẽo nên cũng ngần ngại, chưa biết chỗ nào để tránh những cơn mưa nếu đang đi giữa đường.
Đúng rồi, Hà nói Hà sẽ về VN mùa thu này.
Trong Khung Cửa Hẹp của Mai có vài bài về Huế những nơi Mai đi qua. Bây giờ Mai chỉ viết vài tips của những nơi đó cho Hà:
– Phá Tam Giang: Đầm Chuồng buổi chiều để chờ sunset, và Đầm Quảng Lợi buổi sáng để đón mặt trời lên. Hà chỉ cần thuê một chiếc taxi để đến đó rồi nhờ người taxi thuê người lái ghe chở ra phá. Buổi sáng, Hà ra phá chừng 5 giờ sáng mới gặp được ghe thuyền đánh cá đi vào, họ chụm ghe lại với nhau chuyện trò buôn cá rất ngoạn mục. Thường thì từ khách sạn, Mai đi lúc 4:30 sáng, đến đầm thì thuê ghe lái ra phá ngồi đợi. Hà có thể thuê tour ở khách sạn đưa đến những nơi này.
– Hoàng hôn trên chùa Thiên Mụ: Ở bến thuyền ngay trước bật cấp lên chùa.
– Sương mù trên sông Hương: Sáng sớm, chân cầu Trường Tiền.
– Lăng Cô: Trên đường vào Đà Nẵng sẽ qua vịnh Lăng Cô
– Đèo Hải Vân: Đi lên đèo mới thấy được cảnh mây nước trên đèo, đừng dùng đường hầm.
– Hiking trên núi Bạch Mã
– Cầu ngói Thanh Toàn
Đến Huế vì chỉ đi vài ngày nên Mai chỉ đi Phá Tam Giang, và Thiên Mụ, gần chục lần vẫn còn mê.
Hà nhớ là đi rất sớm trước khi mặt trời lên thì phong cảnh mới mềm mại, nước xanh và lặng.
Hotel: Saigon Morin. Đây là khách sạn duy nhất Mai ở mỗi lần về Huế. Đó là Đại Học Văn Khoa cũ của Huế converted into a hotel. Nó ở ngay cầu Tràng Tiền, trước mặt là sông Hương nên rất tiện buổi sáng chỉ băng qua đường ra đến sông đón sương mù.
Phá Tam Giang cũng có những resort rất thơ mộng.
Ẩm thực: Mai hoàn toàn mù tịt, vì bao giờ cũng đi một mình nên ngại ra ngoài ăn, chỉ ăn ở hotel. Nhưng mấy năm trước có bạn dẫn đi ăn cơm niêu ở đường Nguyễn Lương Bằng (38 Đ. Nguyễn Lương Bằng), và quán Sân Mây ở đường Thanh Tịnh là một quán chay high end tuyệt vời (8 Thanh Tịnh, Vỹ Dạ)
Đó, Mai chỉ biết có 2 chỗ ăn đó : )
Mai chúc Hà bon voyage!
Mai quên nói đến đại nội, cung điện của vua chúa thời xưa.
Cám ơn Mai.
“Ngày Mai về ta còn quê mẹ
Ngày Mai đi ta sống lưu đày”
Cần một cuốn sách để nói lên hết những điều này Mai ơi
Bầy chim bỏ xứ.
Bài thơ làm xúc động người Huế!
白 林 = Forêt blanche
Forêt silencieuse, aimable solitude,
Que j’aime à parcourir votre ombrage ignoré !
Dans vos sombres détours, en rêvant égaré,
J’éprouve un sentiment libre d’inquiétude !
Prestiges de mon cœur ! je crois voir s’exhaler
Des arbres, des gazons une douce tristesse :
Cette onde que j’entends murmure avec mollesse,
Et dans le fond des bois semble encor m’appeler.
Oh ! que ne puis-je, heureux, passer ma vie entière
Ici, loin des humains !… Au bruit de ces ruisseaux,
Sur un tapis de fleurs, sur l’herbe printanière,
Qu’ignoré je sommeille à l’ombre des ormeaux !
Tout parle, tout me plaît sous ces voûtes tranquilles ;
Ces genêts, ornements d’un sauvage réduit,
Ce chèvrefeuille atteint d’un vent léger qui fuit,
Balancent tour à tour leurs guirlandes mobiles.
Forêts, dans vos abris gardez mes vœux offerts !
A quel amant jamais serez-vous aussi chères ?
D’autres vous rediront des amours étrangères ;
Moi de vos charmes seuls j’entretiens les déserts.
(Chateaubriand)