Nhạc kịch “Miss Saigon” – The Movie in My Mind – Tống Mai

Jan 5, 2019 (TM)

Còn ai nhớ đến câu mở đầu của cuốn “Of Human Bondage”, Thân Phận, của Somerset Maugham không? Tôi hỏi không biết lần này là bao nhiêu lần mỗi khi trời xám buồn, khi có những đám mây treo nặng trong không khí mùa đông khô đắng.

Bầu trời sau cửa sổ phòng tôi sáng hôm nay như thế, những cành cây gầy guộc in đen lên nền xám còn nằm trong bóng tối của một ngày chưa rạng. Bóng tối quyến rũ, bóng tối thôi miên. Tôi nằm miên man đến bóng tối tôi thấy trên sân khấu của vở nhạc kịch “Miss Saigon” trong khung cảnh những giờ hấp hối của cuộc chiến điêu tàn, của một Cain và Abel, của những đứa con mang cùng một giòng máu mẹ Việt Nam.

Claude-Michel Schönberg đã khai thác những giờ phút cuối của miền Nam khi ông lồng vào đó chuyện tình bạc mệnh giữa một cô gái ngây thơ trong sáng 17 tuổi bị đẩy vào lầu xanh và một sĩ quan Mỹ chiến đấu ở Việt Nam. Vở kịch dựa vào “Madame Butterfly” của Giacomo Puccini, cũng một mối tình giữa một Geisha và một sĩ quan Mỹ. Tôi theo dõi vở kịch này đã 30 năm, không phải vì chuyện tình trong đó mà vì ký ức của những ngày loạn lạc khi Sài Gòn trút hơi thở cuối cùng.

Tôi không phải nhắc đến sự thành công rực rỡ của “Miss Saigon”, nó đã trở nên một huyền thoại, ngang nhiên thách thức “Les Miserables”, “Madame Butterfly”, “Cats”…. Ngày New Year’s Eve hôm trước, cả một Opera House của Kennedy Center for Performing Arts của Washington DC không còn lấy một ghế trống, mặc dù show đã trình diễn mỗi ngày hơn một tháng nay. Ra đời năm 1989 tại Theatre Royal, London bởi nhà soạn kịch Claude-Michel Schönberg và Alain Boublil, rồi sau đó xuất hiện trên sân khấu Broadway ở New York, “Miss Saigon” đã được trình diễn liên tục trong 30 năm qua rất nhiều thay đổi đội ngũ diễn viên, từ một Lea Salonga trong vai Kim giọng hát dịu dàng ngây thơ cho đến giọng hát cao chát chúa của người diễn viên đương thời đóng vai Kim tôi nghe hôm trước.

Tôi lặng người ngay từ màn đầu khi một bóng người xuất hiện sau màn tre của sân khấu. Khung cảnh ban đêm tối mờ, chỉ có một ngọn đèn vàng vọt hắt vào bóng người ấy, đầu đội nón lá, tay cầm giỏ mây. Bóng tối của Sài Gòn, của chiến tranh, của thân phận con người, chỉ chừng đó cũng đủ làm ràn rụa nước mắt.

Nhưng vài tích tắc ngắn ngủi đó thôi. Cái đẹp của “Miss Saigon” chỉ nằm trong những tích tắc đó, những gì kế tiếp là tiếng ồn đập suốt trong đầu như một sự tra tấn. Khung cảnh của một quán bar người ta lạm dụng quá tay sự dơ bẩn một cách tàn nhẫn và xuẩn ngốc. Tôi thấy giận trong lòng sự thiếu hiểu biết và xuyên tạc bóp méo sự thật về một cuộc chiến. Người ta chỉ lừa dối được khán giả ngoại quốc, họ sẽ tưởng họ xem được một tuyệt tác. Nhưng không, những khung cảnh của vở kịch đương thời chỉ để lại một tức giận trong lòng người Việt ở đây. Cảnh lố lăng của quán bar làm cho sự tức giận trong lồng ngực tôi thoát ra, những gì hay ho đối với thị giác sau đó không còn được tiếp nhận nữa, ngay cả những bản nhạc mà tôi chờ đợi để nghe, trừ bản “The Movie in My Mind”, thì những “Last Night of the World”, “I Still Believe”, “I’d Give My Life for You”  được hát bởi giọng mezzo-soprano cao chát chúa của người đóng vai Kim thật thất vọng.

Miss Saigon qua 30 năm đã trở nên huy hoàng hơn, nhưng kỹ thuật quá tinh xảo và quá nhấn mạnh đến khía cạnh sensational đã lấy đi cái đẹp đơn sơ cảm động của những màn trình diễn ban đầu ở sân khấu London.

They are not nice, they’re mostly noise, I know there’s nothing in their hearts, But every time I take one in my arms
It starts
The movie in my mind, The dream they leave behind, A scene I can’t erase, And in a strong Gi’s embrace
Flee this life
Flee this place

Tống Mai

 

The Movie in My Mind
(Original cast recording)

youtube.com/watch?v=_AEVVFGB08E

Photo: TongMai

They are not nice, they’re mostly noise
They swear like men, they screw like boys
I know there’s nothing in their hearts
But every time I take one in my arms
It starts
The movie in my mind
The dream they leave behind
A scene I can’t erase
And in a strong Gi’s embrace
Flee this life
Flee this place
The movie plays and plays
The screen before me fills
He takes me to New York
He gives me dollar bills
Our children laugh all day
And eat too much ice cream
And life is like a dream
Dream
The dream I long to find
The movie in my mind

 

Sun and Moon
(Original Cast Recording)

youtube.com/watch?v=-OntDHKsZy0

Photo Courtesy of Kennedy Center.  Credit:  Johan Perrson

You are sunlight and I moon
Joined by the gods of fortune
Midnight and high noon
Sharing the sky
We have been blessed you and I

You are here like a mystery
I’m from a world that’s so different
From all that you are
How in the light of one night
Did we come so far
Outside day starts to dawn
Your moon still floats on high
The birds awake
The stars shine too
My hands still shake
I reach for you
And we meet in the sky!

 

I Still Believe
(Original cast recording)

youtube.com/watch?v=-8Nvj9VJ3eQ

KIM –  Saigon April 1978
Last night I watched him sleeping
my body pressed to him
and then he started speaking
the name I heard him speak… was Kim
yes I know that this was years ago
but when moonlight fills my room I know
you are here… still

I still
I still believe
you will return
I know you will
my heart
against all odds
holds still

yes, still
I still believe
I know as long as I can keep believing, I’ll live
I’ll live
love cannot die
you will return
you will return
and I alone know why

ELLEN
Last night I watched you sleeping
once more, the nightmare came
I heard you cry out something
a word that sounded like… a name
and it hurts me more than I can bear
knowing part of you I’ll never share
never know

but still
I still believe
the time will come
when nothing keeps us apart
my heart, forever more
holds still

 

6 thoughts on “Nhạc kịch “Miss Saigon” – The Movie in My Mind – Tống Mai

    1. Người Huế hầu hết khó nguôi những gì họ đã trải qua, và những gì họ trải qua thật khủng khiếp.

  1. Bài viết rất hay và sâu sắc. Tui này cũng đã có dịp coi Miss SaiGon tại Kennedy Center cách đây chừng 20 năm rồi.

    Nhưng thật mà nói, thường thường ai cũng có “nostalgie” nên thấy version mới không hay bằng version cũ trong bất cứ phim ảnh hay show diễn nào.
    Trong các version mới , theo thời gian tác giả (hay nhà đạo diễn) nhìn các biến cố dưới một con mắt trừu tượng hơn, không nhất thiết phải sát với chuyện ban đầu (hay chuyện thật)

    1. Cám ơn anh chị QMai Công đã phổ biến những bài viết của Mai.
      Mai mạn phép trả lời anh PTD trong phần comment này là anh PTD đã nói rất đúng khi Miss Saigon thay đổi khi đạo diễn nhìn biến cố theo một khía cạnh khác (có lẽ để thích hợp với thị hiếu của khán giả hơn). Điều đó rất phải nhưng cái đáng giận của version mới này của Miss Saigon thì chẳng khác chi một sự xúc phạm. Tiếc là vở kịch quá nổi tiếng và sẽ tiếp tục carry that wrong message.

  2. Chị ơi !

    Đặc biệt !
    Thật đặc biệt ở Khung Cửa Hẹp lần nầy , như một lời độc thoại về : Quê hương , thân phận và nỗi niềm chung của những người con xa xứ …

    Chị đã đi nhiều nơi trên thế giới , ghi lại nhiều hình ảnh rất độc đáo ! Tuy nhiên , tình yêu quê hương Việt Nam luôn được đứng vị trí cao nhất trong tâm hồn khách lãng tử , từng hình ảnh chân chất mộc mạc của người và cảnh vật chốn quê nhà , được chị đưa lên Khung Cửa Hẹp như một kho báu cần phải giữ gìn , trân trọng !
    Những lời bộc bạch qua tác phẩm của chị kèm với hình ảnh minh họa đã nói lên tất cả….Thật ngọt ngào như dòng sữa mẹ !

    Một tâm hồn mênh mông trong chị . Quá tuyệt vời !
    Chị ơi !

Leave a Reply