Aug 19, 2016 (TM)
Márta Sebestyén: Szerelem, Szerelem
youtube.com/watch?v=rAUJgjxNGd8
Hình như có tiếng lạc đà, tiếng lục lạc, tiếng người lao xao ngoài xa tôi không rõ lắm, nhưng đoán ra được vì đó là những âm thanh quen thuộc tôi nghe năm nào trên sa mạc có những kim tự tháp trong vùng Giza gần Cairo. Sau đó, một đầu bút lông run run hiện ra khẽ khàng hạ xuống trên một khung vẽ, kéo những đường im lặng bằng mực tàu lên giấy. Thế rồi một tiếng hát lạc loài trổi lên, không nhạc đệm, cô độc cùng với nét bút tạo nên những bóng người đang bơi. Tiếng hát, cây bút lông và những bóng người đang bơi … hình ảnh đó đẹp vô cùng.
Tôi đang nói đến cảnh mở đầu của cuốn phim The English Patient. Nó bắt đầu như thế đó, lặng lẽ và hớp hồn, bóng người đang bơi và tiếng hát yên phận. Cảnh đó đã ở lại với tôi lâu nhất.
Người ca sĩ của Budapest, Márta Sebestyén đã chọn bài Szerelem, Szerelem, một bài dân ca của Hungary để cất lên những lời bi thương. Đó là 20 năm trước khi tôi nghe trong The English Patient. Tôi đã xếp nó vào ngăn tủ của mình từ đó. Vậy mà chiều nay bổng nhiên nhớ lại, lấy ra nghe mà bàng hoàng, ảnh hưởng của giọng hát xuyên thấu tim như lần đầu. Ngôn ngữ lạ lẫm, tôi không hiểu một chữ nào trong đó, chỉ hiểu bằng trái tim của mình. Hai mươi năm trước làm sao tìm ra được lời bài hát nên tôi đã bỏ qua, bây giờ tìm được tôi mới biết khi hát bài này, người ta buồn ghê lắm … “Love, love, you wretched agony, why didn’t you bloom on top of every tree? On top of every tree, on a leaf of a chestnut tree, so that every girl and boy could have picked thee? For I picked once, but let it slip away. I picked once and let it slip away. I would pick again if I found a good one, a good and nice one. If I found my past love. What wouldn’t I do for my past love? I’d spoon water from the sea, I’d pick the pearls from beneath to bind a pearl wreath for my past love, for thee.”… “Tình yêu khốn khổ bạc mệnh, sao không nở hoa trên từng ngọn cây, trên từng chiếc lá để người có thể hái xuống cho mình. Có một lần tôi hái được tình yêu nhưng để vuột đi. Nếu được hái thêm, tôi sẽ hái cuộc tình đã đánh mất của tôi. Tôi sẽ làm bất cứ điều gì cho người tôi yêu, tôi sẽ múc nước đại dương bằng muổng và sẽ lượm những hạt trai dưới đó để kết nên chuổi đeo cho người.”
Bài dân ca đã mấy trăm tuổi, xưa lắm, cùng tiếng hát níu hồn của người ca sĩ đã mở đầu cho một cuốn phim nhớ đời.
Tống Mai
Virginia, Aug 19, 2016
My Darling,
I’m waiting for you.
How long is a day in the dark?
Or a week?
The fire is gone now,
And I’m cold, horribly cold.
I really ought to drag myself outside
but then there’d be the sun.
I’m afraid I’ve wasted the light
from the paintings, and from writing these words.
We die.
We die rich with lovers and tribes,
tastes we have swallowed,
bodies we have entered
and swum up like rivers;
fears we have hidden in…
I want all this marked on my body.
We’re the real countries,
not the boundaries drawn on maps,
the names of powerful men.
I know you’ll come
and carry me out to the Palace of Winds.
That’s what I’ve wanted.
To walk in such a place with you;
with friends.
An earth without maps.
The light has gone out.
I’m writing in the darkness…
(The English Patient)