Đường Bạch Đằng Qua Bao Năm Tháng – Lương Thúy Anh

Nov 23, 2017 (TM)

Chị ơi, em gởi chị đường Bạch Đằng, là đường thẳng góc với Chi Lăng đó chị Mai. Em nhắc rứa vì em nghĩ chị đi xa lâu rồi sẽ không nhớ tên đường.

Thúy Anh

 

ĐƯỜNG BẠCH ĐẰNG QUA BAO NĂM THÁNG
Lương Thúy Anh

 

Đường Bạch Đằng, Huế

Đường Bạch Đằng, có một thời tôi nghe gọi là đường Hột Mát, và giải thích lí do là vì bên đường trồng rất nhiều cây hột mát.

Nhưng cho đến bây giờ tôi vẫn phân vân về tên gọi này, không biết chính xác là Hột Mát, hay là Hộc Mác mới đúng, và loại cây này tôi cũng chưa được thấy tận mắt.

Nhà tôi ở đầu đường Chi Lăng, nhà ngoại của tôi ở đường Võ Tánh, là đường Nguyễn Chí Thanh bây giờ, nhà ngoại nằm ngay đầu đường nên mỗi lần vô ngoại tôi đi đường dọc về Bạch Đằng sẽ nhanh hơn.

Đó là một trong những lí do dấu chân của tôi đã in dày đặc trên con đường này.

Thế nhưng qua nhiều năm, và nhiều năm sau năm sau nữa, trong trí nhớ của tôi vỏn vẹn chỉ có thể là một số nhà gần kề đoạn đầu đường.

Sát ngay bên tiệm Đồng Quí, nhà của Chú Thím Tĩnh, là em ruột của Ông Đồng Quí, coi như là nhà đầu tiên của đường Bạch Đằng. Nơi đây có những người bạn thời ấu thơ của chị em tôi, Hường, anh Cân… thỉnh thỏang tôi còn gặp, riêng Oai đã mất mấy năm trước. Nhà mở tiệm cà phê lấy tên Oai, sau đã đổi lại là cà phê Góc Phố.

Lúc nhà cũ của tôi chưa xây mới, cứ lên trên gác, ra sân sau là mấy anh chị em tôi đã có thể nói chuyện với gia đình Ông Tứ, là căn kế cận nhà Chú Thím Tĩnh. Ông đã qua đời nhiều năm rồi, và Bà Tuyết, em gái ông cũng thế, tôi luôn nhớ mỗi lần nói chuyện với Bà, là phải nói thật lớn vì Bà bị lãng tai khá nặng. Sau này gia đình dọn đi nơi khác, căn nhà ấy hiện nay là tiệm kính mắt Trường Tiền.

Trong căn nhà xưa ấy, có anh Quỳnh, anh Ngoạn, anh Tú, chị Bích, chị Giao, chị Xinh, chị Thu Hà. Đó là những người bạn, những anh, chị thân quen ngày xưa còn bé nên không bao giờ tôi có thể quên.

Có một lần duy nhất, tôi vào chơi căn nhà cổ nhưng kiến trúc rất đẹp, có sân sau hình chữ tứ, nhìn rất thoáng mát, là nhà Ngoại của người bạn học thời Đại học của tôi, Cao Xuân Thanh Thảo, sau này tôi nghĩ có lẽ chừ là nhà của Thầy giáo quá cố Vĩnh Phối.

VỊ trí các nhà tiếp theo, tôi quên rồi thứ tự, có nhà Thầy Cô Hồ Bá Lăng, Cô rất hiền và ít nói, anh Hồ Bá Lương là con trai của Thầy Cô, là bạn cùng lứa với người em trai kế tôi.

Nhà Chú Thím Thức, có hai người con trai, anh Quãng và Nam, tôi nghe như một trong hai anh đã qua đời.

Một căn nhà thấp cũ, tôi thường thấy để bảng hiệu rất nhỏ là nhà may Thưởng, nhưng thật tình tôi không còn nhớ được trước kia là nhà của ai, dù diện mạo bên ngoại của nhà không hề thay đổi.

Ngày xưa, tôi hay qua chơi nhà chị Hoàng Oanh, chị ở gần kề đâu ở đây, nhưng có khi tôi cố về tìm lại thì vẫn không thể xác định được vị trí căn nào là nhà của của chị, gia đình chị chuyển đi lâu rồi.

Bây giờ chị có mặt trong ban chấp hành nhóm Phương vỹ, gia đình Đồng Khánh ở hải ngoại, nhìn ảnh chị, tôi vẫn nhận ra nét thanh tú ngày cũ .

Đoạn này của đường, chắc chắn người Huế không ai mà không biết gánh bún ngon nổi tiếng của O Kéo, O ở mô bên An Cựu, sáng sáng đi xích lô chở gánh bún đến đây, ngồi nhờ trong một hiên nhà khá xưa, khách đến ăn có khi đông đến nỗi phải tự phục vụ, bưng tô chờ múc nước bún.

Tiệm phở Tuấn, là một gian nhà gỗ xưa, liền kề bên cạnh một căn nhà khác, cũng là kiểu nhà ngày xưa, có chị Liễn Phượng, Lan Khuê, Cẩm Các… có Cẩm Hòa, cùng trang lứa của tôi.
Quá một đoạn trước khi qua con ngõ dài chạy thẳng đến ngã sau lưng của rạp Châu Tinh, hồi trước là một quán nhậu nhưng tôi không nhớ được tên.

Nhà gia đình bác Liễu Quán , tôi gọi là Bác Liễu Quán vì Bác có gian hàng trên đường Ngả Giữa, bán sách kinh, tượng Phật. Nhà luôn có màu sơn trắng sữa, thường xuyên đóng cửa yên ắng. Tôi học chung với người con gái của Bác là Diệu, còn có chị Lê Liên, Lê hoa, anh Lê Thái, và Pháp là em gái út của Diệu.

Trên đường Bạch Đằng có khá nhiều nhà cũ xưa, toàn là những căn nhà gỗ, cổ, có khi nhìn rất điêu tàn, nhưng do là khu vực quy vào phố cổ Gia Hội nên hầu như không nhà nào sửa chữa hay xây mới. Cũng như gian nhà rất xưa của Thầy giáo Phương, Thầy là người Hoa, dạy môn Thể dục trường Nguyễn Du, và Cô giáo Châu, em gái thầy, dạy Gia Hội cấp 3. Thầy Cô đã nghỉ hưu nhiều năm.

Nhà của gia đình bác Nam Anh, vẫn còn đây qua bao năm tháng.

Quán cháo lòng Tý Huệ gần đoạn này, gia đình chồng chị Huệ trước đây nhà ở trong Phủ Gia Hưng, sau này đổi chỗ, mua lại nhà mặt tiền này , chủ cũ thì tôi không nhớ được.

Xuống chừng một đoạn ngắn, tôi chỉ áng chừng, có căn nhà , từ rất lâu hầu như không có người ở, diện mạo bên ngoài không hề đổi thay, lúc tôi còn nhỏ, hay nghe các anh kể nhà ấy có ma, nên buổi tối có nếu việc đi ngang qua là tôi hoảng hốt bỏ chạy, dù ma chưa hề rượt tôi lần mô. Có một thời gian, tôi thấy Phường Phú Cát trưng dụng làm nơi nghỉ cho đội dân phòng Phú cát, những ca trực đêm sẽ đến đây để ở và chia phiên đi tuần quanh quẩn.

Ngang chừng nơi đây, nhà Cô Túy, tôi chỉ biết Cô là gia đình trâm anh thế phiệt, cách đó một nhà có khuôn đất khá rộng, đi băng vào sau nhà Cô, Mạ tôi bảo rằng đó là phủ của Ông Cả, thân sinh cô. Phủ này chừ người các nơi đến xây dựng sinh sống khá đông.

Nhà của Cô chừ chỉ còn người con trai là Bùi Băng Phượng ở cùng gia đình, anh Băng Khiết, chị Thư Cươm, Thư Nhuyên, Thư Trì đều đi xa. Anh Băng Bim đã qua đời trong tù cải tạo ngày (22 tháng chạp Âm lịch)  tại Lòng hồ sông Mực, Thanh Hóa.

Gần nhà Cô , tôi chỉ có thể nhớ chừng ngang đoạn này, là nhà Thầy Giáo Nguyễn Như Minh, Hiệu trưởng trường Tư Thục Nguyễn Du ngày xưa.

Đường Bạch Đằng có phủ Gia Hưng, phủ có hai cổng vào khá rộng và còn nguyên chữ trên cổng rất rõ.

Trước khi ngang qua cổng phủ thứ hai, tôi luôn rất ấn tượng một căn nhà khá xưa, nhiều năm qua vẫn thế, hầu như không đổi thay chi, và cũng vì trong nhà có người anh mang tên Chế Bồng Nga, nên tôi nhớ mãi, anh bây giờ tóc bạc trắng đầu, lâu lâu tôi tình cờ gặp anh trên đường phố.

Tôi vẫn nhớ có căn nhà xưa của gia đình cô giáo cũ của tôi là Cô Tôn Nữ Ngọc Mai, chị của Phó Quận Trưởng Quận Nhì cũ là Chú Tôn Thất Bảo, tuy nhiên không thể định vị chính xác được.

Vài căn nối tiếp, tôi chỉ nhớ có nhà Bác Phú, người công giáo, và gần đó cũng là một Bác Phú nữa, có người con trai mở một tiệm nhỏ, bán cháo trắng lá dứa trứng muối, cá kho khô. Thỉnh thoảng tôi đến đây, nhờ kho dùm một số cá kho khô, đế gởi cho các anh chị ở xa.

Sẽ vô cùng thiếu sót khi nói đường Bạch Đằng mà không nhắc đến chùa Diệu Đế. Chùa là một trong những ngôi chùa lớn và xưa ở Huế. Hàng năm cứ đến lễ Phật Đản thì các xe hoa khắp nơi, và đạo tràng đến tụ tập ở chùa từ chiều 14, rất nhiều xe hoa và các Tăng Ni các chùa, Phật tử các nơi đi rước Phật lên Từ Đàm. Con đường này luôn phải cấm lưu thông vào chiều 14 tháng 4 âm lịch hàng năm, cho đến khi đoàn rước Phật lên đường qua bên tê cầu Trường Tiền.

Sát bên chùa là đường Diệu Đế, con đường rất ngắn nối qua đường Tô Hiến Thành.

Và trước khi qua con đường nhỏ này, có một gian nhà dài bề ngang, khá rộng và sâu, có 2 mặt tiền, cứ như thế theo tháng ngày chẳng mấy khi sửa sang lại.

Qua một con đường nhỏ cũng nối với Tô Hiến Thành, là chùa Ông, mà nay đổi thành chùa Thuận Hóa. Có khi có người quen gọi là Khuôn Thuận Hóa. Con đường ngắn này cũng cùng tên với ngôi chùa : đường Chùa Ông.
Đoạn nối tiếp có một vài căn nhà gỗ cũ, rất cũ, nếu không nói là xiêu vẹo, trước khi qua đoạn ngay gầm cầu Đông Ba, là một ngôi nhà nhỏ và điêu tàn. Ngôi nhà này nằm ngay con hẻm đi vào đường Nguyễn Chí Thanh, cách đây chừng 15, 20 năm là một tiệm sửa xe Honda, anh chủ quán tên Long. Tiệm sửa xe không còn và người thợ già kia chừ cũng không biết ở nơi đâu.

Qua khỏi cầu Đông Ba, ngay chân cầu có căn nhà khá lớn và có hai mặt tiền, ngày xưa là nhà của cụ Nguyễn Duy Đạm, thân phụ của ông Đốc Phất, Hiệu trưởng trường Tiểu học Gia Hội, và bác sĩ Nguyễn Duy Hà, căn nhà được xây sửa lại rất khang trang và được giao cho một gia đình ở đây chăm sóc.

Rồi nhà và phòng khám của Bác sĩ khoa mắt Trần Đình Lập ở một khoảng cách gần đó. Vợ bác sỹ Lập là cô Phương Lan, một trong những hoa khôi của trường Đồng Khánh, cô mới qua đời cách đây vài năm vì căn bệnh hiểm nghèo.

Còn có một căn nhà lầu khá cao nơi đây, của gia đình Bác Chái. Bác có người con trai là anh Thái.

Và còn nhà của anh Thái Nguyên Hạnh, em cô Thái Kim Lan.

Và trước năm 1975, đọan này tôi nhớ có một hãng làm kem, nhà có nhiều bậc cấp khác cao. Đa số nhà ở đoạn này và phần nhiều nhà ở Bạch Đằng, nếu có điều kiện xây mới, thường đôn nền nhà lên rất cao, do sợ nước lụt hàng năm tràn vào.

Trên đường Bạch Đằng có những ngõ hẻm ngắn cắt ngang, và vài con đường nhỏ băng qua nối đường với khu tái định cư Phú Hiệp.

Cuối đường là Thế Lại, và đình làng Thế Lại.

Đường Bạch Đằng, do mặt đường cũng thấp như Huỳnh Thúc Kháng, nên đây là một trong những điểm hay bị ngập lụt khá năng nề, nước lụt tràn lên bờ sớm, và lại rút trễ, nhất là đọan đường quá cầu Đông Ba.

Trên đoạn sông này, có một thời rất nhiều người dân vạn đò sống lênh đênh trên sông nước qua bao năm tháng, cứ đến mùa lụt, họ dùng dây thừng neo con đò thật chặt vào các gốc cây cổ thụ trên bờ, đề phòng nước cuốn. Bởi con đò ấy cũng chính là mái nhà của họ.

Đường cứ theo tháng ngày nằm im hóng gió mát sông Đông Ba, nhìn qua bên tê sông, chẳng nói năng chi, cũng như đường Hàng Bè, vẫn cứ thế mà đối mặt nhau, tuy xa mà gần, nhưng gần vẫn không xa, bởi đã có đến hai nhịp cầu để sang ngang, chung lối.

Và cứ thế mà soi bóng ngắm dòng sông, ngắm thời gian đi qua từng mùa… tàn phai.

Lương Thúy Anh
Huế, 23 tháng 11, 2017

 

 

14 thoughts on “Đường Bạch Đằng Qua Bao Năm Tháng – Lương Thúy Anh

  1. Hôm nay 21 tháng chạp Đinh Dậu ngày giổ của bạn Bùi Băng Bim. Bim ơi! 40 năm rồi, Trọng mượn tiếng hát Ngọc Anh https://app.box.com/s/bj5sf69pl4jchjrz4gn4tixuu83muizs thay cho tiếng người yêu của Bim đã cùng Trọng âm thầm đốt nén hương cho bạn trong những ngày bạn vừa mới chết. Nhớ về Bim thật nhiều, mong bạn đã về một thế giới nào đó thật an vui chứ không chiến tranh, tù đày khổ cực như thế hệ chúng mình đã qua.

      1. Anh Trong Hoang, em rất xúc động khi đọc những dòng chữ của anh viết cho anh Bim em. Em thật cảm động khi đã 40 năm qua mà anh vẫn còn nhớ đến anh Bim em, thậm chí còn nhớ đúng ngày mất để viết lên vài lời tưởng niệm. Thời gian gần đây em đã liên lạc được với một vài người bạn của anh Bim là em đã mừng lắm rồi. Bây giờ biết được anh nữa em không biết nói sao cho hết nỗi vui mừng của mình. Thật lòng em rất mong mỏi được liên lạc với những người bạn năm xưa của ông anh em, vì qua các anh, em như được gần gũi với anh Bim nhiều hơn nữa, vì ngày xưa khi anh Bim đi lính xa nhà thì em còn hơi nhỏ, thời gian anh em gần gũi không nhiều lắm. Rồi anh Bim bị đi tù đày rồi mất…bao nhiêu năm làm nhạt nhòa nhiều kỷ niệm.. Dù em vẫn làm giỗ cho anh Bim hàng năm và thắp nhang cho anh ấy mỗi ngày.
        Rất mong anh Trong Hoang đọc được những giòng chữ này mà liên lạc với em. Kính.
        Thu Tri Bui

        1. Em Thư Trì,

          Nhân đọc được những comments của em trong Khung Cửa Hẹp. Anh hồi âm cho em đây. Mong em cùng gia đình được sức khỏe và luôn an lành. Em có thường liên lạc với chị C. bạn của anh Bim năm xưa không? Nếu có cho anh gởi lời thăm nghe. Anh luôn nhớ về anh Bim và mong anh Bim được siêu sanh về thế giới an lành.

          Anh Trọng

          1. Dạ anh Trọng,
            Em cám ơn anh đã hồi âm cho em. Em cũng đã nhận được thư của anh gởi qua email. Cám ơn anh nhiều. Em sẽ trả lời thư của anh qua email thì tiện hơn.
            Kính chúc anh và gia đình luôn bình an và hạnh phúc.
            Thư Trì Bùi.

  2. Tu` nha LTA di ve chung 4-5 can la nha cua mot nguoi quen anh, hoc Khoa Hoc thi phai , ten la Tú .
    ( Anh nho Tú vi vao dip coi ban nhac cua Quan Doi Hoa Ky choi o Hoi Viet My , Tú muon xe anh di dau do’, khi tro ve giao chia kho’a cho anh . Anh ra kiem lai xe thi thay mot nguoi dang dat xe cua anh do`i qua mot ben. Anh hoi thi no’ noi muon lay xe no’ ra . Hoi do’ hinh nhu moi thi Tú Tai 2 xong, con tre qua, thieu kinh nghiem nen khong biet do’ la dan an cap xe . Lay xe de lai cho cu., vao nghe nhac va khi ra ve thi xe da bi mat cap. Mat xe va mat luon nguoi yeu. Vay la di bo tu nam do’ cho den khi roi khoi HUE ).
    Sat nha Tú ve phia cau Dong Ba la nha cua Nguyen thi (?) MAI , cha la CS-CA thi phai , ban cua ba anh. Mai hoc cung nam voi anh va chi Dieu Trang., Mai rat hien , ban tay co du mot ngon, thi hong Tú Tai 1 hay 2 gi do. Sau nay co gap o Sai Gon mot la`n . Qua Canada gap mot nguoi ba con cua Mai, nghe noi Mai cung lan dan la’m .
    Di xuong vai nha nua la nha ai do’ , chi Thu vao lam dau . Anh quen Thân em gai cua chi Thu nen co vao choi . Chu’ cua chi Thu , anh hay goi bac Quit , o cuoi duong Bach Dang ( phia doi dien Bao Vinh ) len tha`u Cantin o Ga Hue, nen chi Thu va em gai Thân hay len ga choi , moi quen anh. Nam Mau Than , nha bac Quit mat 3 nguoi, nha anh mat 5 .
    Tu cau Dong Ba di xuong chung 100 met , queo vao mot cai hem rong voi hang cay dam but hai ben la mot cai phu? lo’n nha cua Cô Chủ- me cua thim anh. Chu’ cua anh-Nguyen van Viêm da gap thim anh- Nguyen thi Quế o Su Pham. Ca hai chu thi’m day truong Thuong Tu’ thi phai , sau doi vao day truong Vo Tanh o Nha Trang. Em gai cua thi’m anh , lam o phong thi nghiem truong Y Khoa, vo cua thay Ngo viet Dien , co con trai di thi Toan Quoc Te cung duoc giai gi do’ . Chu’ Dien va vo. hien dang o Hue’. Thim Que’ anh hien o Virginia voi cac con gom 3 trai va 1 gai.. Chu cua anh di linh , hoc tap sau 75 va vuot bien den UK, roi chuyen qua Hoa ky da qua doi 1992.
    Anh la anh , o xo’m Ga cung voi anh Buu – thuong gap chi LTY o nha chi DT . Viet de LTA bo tuc vao ky niem cua duong Bach Dang.

    Hoà Ga`

  3. Dạ, thưa anh, em cám ơn anh đã bổ sung, có lẻ những chi tiết của anh vừa cho biết thêm, lúc nớ em còn nhỏ nên không biết. Anh nhắc anh Tú, có phải là anh Tú con trai Bác Lưu? nếu đúng thì nhà anh Tú với nhà em có chung một bức tường và đứng ở hai nhà có thể nói chuyện qua lại được vì chỉ là bức tường lững. Em cám ơn anh .

    1. LTA khong biet anh , nhung anh thi nguoc lai . Con trai Hue thuong nhin xuong ( ma cung chua chac an).
      Anh biet LTY vi Ye’n la ba.n cua Dieu Hong (Bs)- em gai ke’ Dieu Trang . Di ngoai duong thi ban be cung hay chi cho? em gai cua LTY te`. Anh la ban DT, nen la si quan cao ca’p , dau them de y lam chi em u’t ( ma’y thang quai qui? ni bay gio cung trong nhom Hue chu ai xa la mo ).

      Du’ng la Tu’ con ba’c Luu , hoc hon anh mot lo’p . Anh quen than voi Nt(?) Mai ( nha sat ben nha Tu’) , nghe Mai noi Tu’ la ba con gan cua Mai . Xong TT 2 , anh muo’n di SQDL. Vi la QGNT nen ghi ten la duoc nhan ngay. Nho` Mai va mot co ban khac cua anh, Ngoc (hang nuoc da’ Ben Ngu ) hoc Luat (lop Le thien Nhon) khuyen rang , anh moi di hoc tiep o Hue, khong thi bay gio co le cung xanh co? lau ro`i.
      Tu’ hinh nhu di linh , khong biet bay gio o dau ?

      Cam on LTA da goi lai hinh anh cua ngay xua . That la thieu sot neu Thuy Anh quen nhac lai quan an sat nha cua LTA, phia ben tay trai , roi moi den rap Chau Tinh. Tiem ba’n cai gi ma troi mua lanh , an la toat mo` hoi vi cay qua xa troi, ngon oi la ngon . Bong nhien dep tiem hoi nao anh cung khong biet . Van con thac mac khong biet mon an do goi la gi ? Bo Kho hay Mi cay Bo kho ??????

      1. Dạ, anh. Em thiệt sự không biết anh, em có biết chị Diệu Hồng, Diệu Trang, chị DH là vợ của anh Quang Ngọc. Có lẻ anh muốn nhắc quán La Ích Hiệp Mì Gia, nếu đúng quán ni thì em đã có nhắc trong bài Đường Chi Lăng, về miền quá khứ. Em cám ơn anh nhiều.

        1. Phuc LTA thiet , tri nho’ qua that la tot.
          Dung la tiem Mì.La Ích Hiệp.. Tiem ban My , rat cay . Nhung LTA chua noi day loai My gi` !
          My bo kho, Hu tieu My hay My hoanh thanh …. ?
          Cai to My anh nho’ no rat cay, mau do? au , khong biet co caro’t hay la mau do? cua o’t.
          Anh hoi cho ra ten cai mon My noi tie’ng nha’t cua qua’n de thuong thuc lai huong vi ngay xua cua hoai niem Hue nho’ thuong da di vao di vang.

          1. Dạ, thưa anh, theo em nhớ thì đó là mì bò kho, mà hồi nớ ba em hay gọi là mì sốt vang, đây là một món mì nấu theo cách của người Hoa, nên em cũng hay ăn ở nhà do chính Ba của em nấu. Gia đình La Ích Hiệp Mì Gia đó ở gần nhà , nên em cũng hay tới đó mua về nhà ăn.

  4. Đọc tất cả thông tin từ trên xuống mà xao xuyến thương nhớ đứt ruột. Có ai trong các anh chị biết một bạn nam tên Hà Xuân Thanh sinh vào khoảng 1954, 1955, nhà trong xóm sát đường Bạch Đằng cách cầu Đông Ba (Cầu Đen) khoảng 100 mét về hướng làng Thế Lại Thượng, xin thông tin cho tôi Trần Duy Hoá, tel: 0909700475. Xin cảm ơn vô vàn!

    1. Dạ anh, đoạn đường đó khá xa so với nhà tôi trên ni, nên không biết người bạn đó của anh. xin sẽ dò hỏi, nếu có tin tức sẽ báo vào đây cho anh rõ. Cám ơn anh đã đọc bài.

Leave a Reply