Ode to the Girl with the Balloon – Đứa bé với quả bóng hình trái tim – Tống Mai

Aug. 17, 2022 (TM)

Come
orphan sparrow
and play with me
(Issa)

Này con chim nhỏ mồ côi
Hãy đến chơi với ta

Sometimes I feel like a motherless child
A long way from my home
Sometimes I wish I could fly
Like a bird up in the sky
Oh, sometimes I wish I could fly
Like a bird up in the sky

Nhiều khi tôi như một đứa bé không mẹ
Xa vắng… âm thầm… bơ vơ…
Nhiều khi tôi như đi mãi không về
Xa vắng… âm thầm… bơ vơ…
Nhiều khi tôi như sợi lông trắng bay trên trời
Xa vắng… âm thầm… bơ vơ…

The Girl with the Balloon.
Và đứa bé với bàn tay níu quả bóng hình trái tim đang bay trong gió.

Hình ảnh con chim sẻ mồ côi trong Haiku của Issa, sự cô quạnh của kẻ xa nhà trong bản Sometimes I Feel Like a Motherless Child tôi nghe trong phim Elvis, và đứa bé trong bức tranh Girl with Balloon trong phòng triển lãm tranh của Banksy ở Washington DC đã không hẹn mà cùng nhau ùa vào tâm trí tôi những ngày qua.

Bạn yêu dấu, cho tôi mượn bờ vai để tựa vào khi tôi phải nói ra những gì đã làm tôi nghĩ đến bản dân ca Sometimes I Feel Like a Motherless Child khi nhìn bức tranh Girl with Balloon của Banksy. Motherless Child là một bản dân ca đầy ám ảnh, có khi tôi cảm thấy mình giống như một đứa trẻ không mẹ sinh ra từ bi kịch của mẫu tử chia lìa, là linh hồn của những nỗi buồn, giai điệu u tich, chầm chậm của những hợp âm nhỏ thoát ra ảm đạm và tang tóc.

Tôi biết đến Banksy do thầy dạy nhiếp ảnh của tôi giới thiệu. Banksy là một họa sĩ nổi tiếng qua những tác phẩm đường phố grafitti sặc mùi chính trị trên những bức tường của cầu Waterloo Bridge và những nơi công cọng khắp London của ông. Tôi không tài nào thấu suốt được những thông điệp mà ông gởi vào, có lẽ vì đó là những đề tài không phải là “cup of tea” của tôi. Thế nhưng, khi nghe tranh của ông được triển lãm ở DC tháng Bảy vừa rồi thì tôi đi xem ngay những ngày mới khai mạc.

Có khoảng 100 tác phẩm được trưng bày. Nếu tôi không lầm thì hầu hết đều đẫm mùi chính trị chua chát mãnh liệt của hy vọng và tuyệt vọng, cũng như những câm hận đối với tầng lớp thượng lưu được ưu đãi trong xã hội. Những tác phẩm của ông xuất thần khi kết hợp hài hước chính trị tối tăm và khôi hài châm biếm với kỹ thuật graffiti độc đáo.  Chiến tranh và sự tàn phá, những phi lý của cuộc sống hàng ngày, môi trường, bất công xã hội là đề tài được ông khai thác nhiều nhất. Tôi lướt nhanh qua những bức hình, dùng trí tưởng tượng để đoán sơ ý nghĩa của nó, nhưng khi vào gian phòng có treo bức Girl With Balloon thì ngưng lại rất lâu để quan sát từng nét vẽ.

Trên khung chỉ đơn giản một cô bé và quả bóng hình trái tim, tay vợi lấy hoặc thả cho bóng bay đang thoát khỏi tay cô. Cô hầu như đang đánh mất quả bóng, hay sắp bắt được tôi nghĩ tùy cảm xúc của người xem, hy vọng hay vô vọng, thì ý nghĩa đó có thể được hiểu là sự đánh mất ngây thơ hoặc sự xuất hiện của hy vọng. Nhìn vào, tôi không đoán được đứa bé có bắt được quả bóng hay không, có thể được nếu tôi nuôi hy vọng, có thể không nếu tôi đang ở trong trạng thái vô vọng. Hình trái tim của quả bóng tượng trưng cho tình thương, đứa bé côi cút đang kêu gọi tình thương, nó là một con chim lẻ loi gọi đàn, một con chim quạnh hiu, một con chim vô vọng. Bất giác tôi nghĩ đến đến con chim cô quạnh trong bản nhạc của TCS… Tôi như con chim chiều, mang đầy nắng quạnh hiu trên đôi vai u sầu, tìm về nơi cuối đèo…. Hay con chim hy vọng khi tình thương nằm trong tầm tay với… Tôi con chim thanh bình mơ được sống hồn nhiên như hoa trên đồng xanh, một sớm kia rất hồng.

Tôi đã nghĩ gì khi nhìn bức tranh vào một buổi chiều hun hút nắng, cắt hơi thở thành từng đoạn ngắn mệt nhoài. Không, tôi chỉ thấy lặng thinh không cảm xúc, hy vọng hay vô vọng có nghĩa gì khi chỉ cách nhau bằng một đường chỉ mong manh. Tại sao tôi cũng không hiểu rõ, có lẽ khuôn mặt đứa bé trông khác thường, nhìn kỷ, đó là khuôn mặt của người lớn mang những vết hằn năm tháng ưu phiền. Đây là hình ảnh của một đứa bé và cũng là của một người lớn. Đứa bé với bắt tình thương, khi lớn lên vẫn với bắt tình thương. Một quãng đời dài luôn chạy đuổi theo tình thương, con người sống không tình thương chỉ là một thân cây héo úa.

Tôi yêu cái thông điệp đó của bức tranh, nhưng tôi thấy sợ khi thấy cái khắc khổ trên khuôn mặt thơ ngây, và bất giác đến màu xanh u buồn của những câu thơ trong Motherless Child, đôi khi tôi như đứa trẻ mất mẹ, xa vắng âm thầm, bơ vơ, đôi khi tôi như sợi lông vũ trên trời, xa vắng, âm thầm, bơ vơ….

Đứa bé với quả bóng hình trái tim, tôi cầu mong nó bắt được quả bóng.

Bạn yêu dấu, cho tôi trả lại bờ vai.
Đêm đã khuya.
Bonne nuit!

Tống Mai
Aug 17, 2022

 

 

Girl with Balloon – The Art of Banksy exhibition July 2022, Washington DC.  Photo: TốngMai

Ode to the Girl with the Balloon

Ode to the Girl with the Balloon

Ode to the Girl with the Balloon

 

Nhiều khi tôi như sợi lông vũ trên trời
Xa vắng… âm thầm… bơ vơ…