Landscape with the Fall of Icarus – Đôi cánh Icarus và bài thơ của W.H. Auden – Tống Mai

May 1, 2017 (TM)

Bên cạnh bờ nước có đàn cừu ăn cỏ, có người chăn cừu đang ngước nhìn trời, có người nông phu đang đẩy luống cày, có một chiếc thuyền buồm đang căng gió … Cảnh đồng quê thanh bình chiếm gần trọn khung vẽ.  Nếu không nán lại một chút nữa bên góc phải, nếu không để ý, làm sao ta biết được ngay bên cạnh khung cảnh đẹp đẽ đó, có một cậu bé đang chết đuối, bàn tay vùng vẫy tuyệt vọng, đôi chân trắng nhỏ gần như biến mất trong nước xanh … đó là Icarus rơi từ trên trời xuống vì đôi cánh bằng sáp chảy tan khi bay gần mặt trời.  Không ai quan tâm, người phu vẫn tiếp tục cày, người chăn cừu vẫn ngửa mặt nhìn trời, chiếc buồm vẫn căng gió bình thản, trong khi cậu bé vẫn vùng vẫy dưới nước níu sự sống … The Fall of Icarus, bức tranh của Pieter Bruegel trong Musées Royaux des Beaux-Arts de Belgique ở Bruxelles vẽ ra sự lãnh đạm trước người đang gặp nạn.  Bức tranh được W.H. Auden phỏng thành thơ và tôi đang nghĩ về bài thơ đó giữa những gì đang xảy ra rất buồn chung quanh mình, thế giới ngoài kia và thế giới bên cạnh. Huyền thoại của đôi cánh Icarus, bức tranh của Bruegel và bài thơ của Auden hiện ra mỗi khi.

Ô, làm thế nào mà người ta có thể quay lưng trước cái đau khổ của người khác như thế. Đáng tệ hơn nữa khi người tạo bất nhân cho người. Cái thất bại lớn nhất của con người chính là ở đó thôi.

Tống Mai
April 30, 2017

Musée des Beaux Arts
W.H. Auden

youtube.com/watch?v=OsVr4cw5pGU

About suffering they were never wrong,
The Old Masters: how well they understood
Its human position; how it takes place
While someone else is eating or opening a window or just
walking dully along;
How, when the aged are reverently, passionately waiting
For the miraculous birth, there always must be
Children who did not specially want it to happen, skating
On a pond at the edge of the wood:
They never forgot
That even the dreadful martyrdom must run its course
Anyhow in a corner, some untidy spot
Where the dogs go on with their doggy
life and the torturer’s horse
Scratches its innocent behind on a tree.

In Breughel’s Icarus, for instance: how everything turns away
Quite leisurely from the disaster; the ploughman may
Have heard the splash, the forsaken cry,
But for him it was not an important failure; the sun shone
As it had to on the white legs disappearing into the green
Water; and the expensive delicate ship that must have seen
Something amazing, a boy falling out of the sky,
had somewhere to get to and sailed calmly on.