Có lẽ ta về như giấc mơ, làm dòng sông bôi xóa đôi bờ – Viết cho anh Dũng – Tống Mai

Jan 14, 2015 (TM)

 Moi je me taisais.
“Tu comprends. C’est trop loin. Je ne peux pas emporter ce corps-là. C’est trop lourd.”

Tôi lột khăn choàng vàng óng mà chú liên miên quấn trên vai. Tôi đắp nước vào hai màng tai chú và bắt chú uống. Và bây giờ tôi không còn dám hỏi chú gì nữa cả. Chú nhìn tôi nghiêm trọng và đưa tay choàng qua cổ tôi. Tôi cảm thấy tim chú đập hổn hển như trái tim một con chim hấp hối khi bị đạn.

Chú bảo tôi:
“Cháu rất vui khi bác đã tìm ra được cái vật thiếu đi mấy ngày nay ở trong phi cơ của bác. Bác có thể về lại quê nhà…”
“Làm sao mà cháu biết!”
Chú không trả lời tôi, chỉ nói thêm:
“Cháu cũng vậy, hôm nay, cháu trở về quê nhà…”
Rồi ủ rũ:
“Thật xa hơn nhiều lắm… Thật khó khăn hơn nhiều lắm…”
Và chú cười nữa. Rồi trở lại nghiêm trang:
“Đêm nay… bác biết đó… đừng có tới nhé.”
“Tôi sẽ không rời cháu.”
“Cháu sẽ có vẻ như đau đớn… cháu sẽ có vẻ như là chết đi, có vẻ sơ sơ thôi. Vậy đó. Bác đừng đến làm chi, có đáng chi đâu…”
“Tôi sẽ không rời cháu”

Đêm hôm đó tôi không nhìn thấy hoàng tử bé khởi sự lên đường. Chú đã thoát ra không tiếng động. Lúc tôi chạy theo kịp, thì chú bước đi một cách cương quyết, bước đi nhanh. Chú chỉ nói:
“A! bác lại tới rồi…”
Và chú nắm lấy tay tôi. Nhưng chú còn bứt rứt:
“Bác sai rồi đó. Bác sẽ khổ lòng. Cháu sẽ có vẻ như chết đi, nhung thật ra là không phải…”
Tôi, tôi im lặng.
“Bác hiểu đó, thật quá xa xôi. Cháu không thể mang theo tấm thân này. Nặng lắm.”
Tôi, tôi im lặng.
“Nhưng sẽ cũng chỉ như một cái vỏ khô bỏ rớt lại. Đâu có chi buồn, những cái vỏ khô…”
Tôi, tôi im lặng.

Đó là đọan cuối trong “Le Petit prince” của Saint-Exupéry. Hoàng tử bé vì khổ tâm với đóa hoa hồng của mình mà bỏ đi lang thang qua những hành tinh khác. Sau khi đã đi quá xa, chú muốn trở về lại hành tinh của mình nhưng đường về xa quá, thân lại nặng, nên chú phải nhờ một con rắn cắn cho chết để hồn có thể bay về, không phải mang theo chiếc thân nặng trĩu.

Thốt nhiên, đoạn này trong cuốn truyện hiện ra trong đầu tôi khi tôi nhìn thi hài của người anh nằm lạnh dưới tấm vải liệm cũng có màu vàng óng. Tôi dừng rất lâu bên cạnh áo quan, nơi ôm cái vỏ không hồn và hiểu ra anh đang ở một nơi khác rất yên bình, đó là quê nhà của anh, một nơi thiên thu không là cõi tạm, một nơi không còn đôi bờ sinh tử.

Rồi tôi lại nghĩ đến bài “Cành Hoa Trắng” mà anh đã nhờ anh Hòa đàn để làm nên một youtube. Bài hát nói đến một nàng tiên vì phá then vàng thượng giới để bước vào vui chơi trong một vườn hoang nên bị trời đày xuống trần gian làm cành hoa trắng nở rồi tàn trong ngắn ngủi phù du. Đầu óc tôi loanh quanh với những an ủi, biện hộ cho cái chết. Hai miền sinh tử cách nhau một hạt sương mong manh…có những ai xa đời quay về lại … về lại nơi cuối trời làm mây trôi và sự ở trọ trần gian của con người để đợi trăm năm về chốn xa xăm …

Tôi cảm thấy một mối sầu lặng lẽ, những gì xảy ra chung quanh mơ hồ, trong phòng tang đông người lắm, nhưng tôi không thấy ai. Rồi tự nhủ, đây là sự vô nghĩa của cái chết chứ không phải sự vô nghĩa của đời người.

Hẳn nhiên, khi tôi nhìn vào khuôn mặt lạnh lẽo trong áo quan đó, đôi mắt khép kín, thì cái mà tôi thấy chỉ là một lớp vỏ, cái cốt tủy của nó thì đã vô hình. Người anh đang ngủ giấc ngàn thu, trên môi dáng dấp một nụ cười nghiêm nghị như đang nói với tất cả mọi người trong phòng đừng loay hoay thương tiếc bởi vì thân xác nay chỉ là một cái vỏ không, phần hệ trọng linh hồn đã thong dong trên bầu trời cao cả trên kia. Tất cả đều vô nghĩa, tất cả đều hư ảo ngoại trừ bầu trời trên kia không đúng hay sao.

Đây là lần đầu tiên tôi dự đám tang của người ngoài gia đình. Thật ra, đám tang duy nhất trong gia đình tôi dự là của mẹ tôi cách đây 15 năm. Hồi đó, từ Washington DC tôi bay qua California chớp nhoáng, chỉ đủ để ở lại với mẹ tôi một đêm rồi vội vã bay về lại nhà ngay sau khi quan tài của mẹ vừa hạ huyệt. Ngắn ngủi quá nên tôi không ý niệm được gì về tang lễ. Sau tang mẹ, tôi không bao giờ dự tang của bất cứ ai. Tôi rút vào góc riêng ẩn mình những khi có người thân qua đời. Nhưng lần này tôi thu hết can đảm bước ra khỏi góc ẩn để chạm mặt với cái chết của người anh hiền hòa này.

Tôi không rõ gì hết những tục lệ tang lễ nên khi thắp hương cúi lạy trước bàn thờ của anh, tôi đã lạy 4 lạy. Tôi ngỡ ngàng khi thấy Bích Vân và cháu Silk trả lễ mỗi cái lạy của tôi. Sao thế, tôi thầm nghĩ và không dám quỳ lạy vì sợ Bích Vân và cháu Silk cũng phải quỳ trả. Tôi càng ngỡ ngàng hơn sau đó khi nghe anh Lưu Phương nhắc tôi người quá cố chưa hạ huyệt thì chỉ lạy 2 lạy và thân nhân phải lạy trả. Tội nghiệp quá, người xưa sao đặt ra những nghi thức này để cho thân nhân đã đau buồn vì mất mát mà còn phải nhọc nhằn thêm.

Ngày đầu của tang lễ, tôi đi lại quanh phòng, chào hỏi một vài người bạn tôi quen trong số khách đến viếng và tôi cảm thấy bình tĩnh, sự hiện hữu của người anh dù cung lạnh trong áo quan cũng là một sự hiện hữu. Khi các thầy đến tụng kinh và lắng nghe bài giảng rất hay của thầy về cái chết trong đạo Phật, về ngũ uẩn, về sự tạm bợ của trần gian, lòng tôi yên lành.

Thế nhưng đến buổi sáng hôm sau là ngày di tang thì tôi không còn yên ổn nữa. Nỗi xúc động bắt đầu dâng lên khi tôi thấy Bích Vân trở nên lặng lẽ u uẩn hơn, và cháu Silk với khuôn mặt buồn không tưởng được làm tôi nao lòng. Tôi biết quan tài sẽ được dời đi trong chốc lát và Bích Vân sẽ như thế nào, có qua được giây phút đó hay không. Tôi tách riêng ngồi một mình nơi băng ghế cuối phía bên phải ráng giữ tâm yên ổn. Nhưng khi Bích Vân gọi tôi ra để nhờ tôi đọc thơ thì nỗi xúc động vỡ òa, đó là hai bài thơ tôi tặng người anh sau khi anh ra đi và là tâm đắc của tôi trong loạt bài “Tịnh Tâm Khúc” của Hoàng Quốc Bảo, bài “Hồ Như” và “Cuối Trời Mây Trắng Bay”. Trong đó có câu…”có lẽ ta về như giấc mơ – làm dòng sông bôi xóa đôi bờ” hay “đôi lúc đường về quê mịt mù, ngựa hồ như đứng hí thiên thu.” Tôi chạnh nghĩ đến ước nguyện trở về Việt Nam để được chết ở quê nhà của anh đã không thành tựu mà xúc động vô cùng. Trong thơ có những câu thống thiết, đọc trong một tình huống bình thường còn ứa nước mắt….

Nhưng tôi lại băn khoăn sau đó về cảm xúc của mình nên khi Lộc đưa tôi về nhà để nghỉ ngơi thì tôi không đừng được đã đem điều này ra nói với bạn mình. Lộc chỉ hiền từ nói Mai phải tập không được xúc động bởi vì thiền không có sự xúc động trong đó.  Đã hai lần rồi Mai xúc động,  Lộc nhắc tôi.  Tôi nghe mà thấm thía. Đã hai lần xúc động, lần đầu tiên là lần nào? Có lẽ Lộc nói đến lần tôi vỡ òa khi nghe lầm thầy Thích Nhất Hạnh đã viên tịch.  Lộc đưa cho tôi một cuốn sách anh Dũng tặng Lộc để tôi đọc trong khi chờ Lộc làm việc cho sở, nhưng tôi chỉ đọc được vài trang thì thiếp đi trên ghế, chuyến bay từ DC qua dài quá, hai đêm không ngủ và hai ngày không ăn đã cho tôi giấc ngủ dễ dàng.

Điều gì đã làm nên đặc biệt về người anh này? Đó là những tuần cuối đời anh vào vui với bạn bè trên Nhóm Huế và đã dành thì giờ còn lại của mình bút ký những nơi anh và Bích Vân đi qua. Tôi vì muốn làm cho anh vui để quên cơn đau mà anh nói có khi làm chảy nước mắt những đêm không ngủ được, nên đã đưa hết những gì anh gởi vào blog, có khi bỏ vào blog chỉ tích tắc ngay sau khi nhận được bài, và lạ thật, anh cũng biết điều ấy nên cũng chỉ tích tắc sau khi bài vừa được đăng lên blog là lấy link để gởi ngay cho bạn bè đọc. Có lần tôi đùa, anh Dũng tài thật, Mai vừa mới bỏ bài vào blog mà anh biết ngay, anh làm PR cho blog rất hiệu quả, anh cười trả lời anh có người bạn bên cạnh cho anh biết, tôi cũng cười, vậy thì người bạn đó rất dễ thương.

Tất cả đã diễn ra ngắn ngủi người anh với bạn bè.
Nhưng tất cả đều đã qua đi, tôi chắc chắn anh đang thong dong trên bầu trời cao cả của anh, nhưng còn lại Bích Vân với con đường trước mặt, dù tin Vân sẽ vượt qua nhưng hình ảnh của Vân gục trên quan tài và ngất xỉu sau đó làm tôi chạnh lòng.  Tôi chỉ biết mong an lành.

Tống Mai
Virginia, Jan 14, 2015
Viết cho một tâm hồn quí phái hiền hòa hiếm có trên đời đã vội ra đi.